Druk zabezpieczony Henryk Floyar-Rajchmana

Oznaczenie:	2016
Data druku:	2016
Seria i numer:	brak
Wymiar:	139 mm x 68 mm
Znak wodny:	brak
Awers: Z prawej strony portret wybitnego dypolomaty Henryka Floyar-Rajchmana (1893-1951) wykonany na podstawie archiwalnego zdjęcia. Do 1911 uczęszczał do VI Gimnazjum Filologicznego w Warszawie. W tym samym roku przeprowadził się do Krakowa gdzie zdał maturę w I Szkole Realnej. Od czerwca 1913 roku był członkiem Towarzystwa ŤStrzelcť w Krakowie. Od 1914 roku był instruktorem do oddziałów strzeleckich, które w 19 grudnia 1914 roku przemianowano w I Brygadę Legionów Polskich skaładającą się z dwóch pułków (1 Pułk Piechoty Legionów i 5 Pułk Piechoty Legionów). Fragment odznaki pamiątkowej tej formacji można zauważyć pod portretem Rajchmana. Odznaka ta została ustanowiona rozkazem Józefa Piłsudskiego 6 sierpnia 1916 roku, w drugą rocznicę wymarszu 1-ej Kompanii Kadrowej do Królestwa. Autorem projektu odznaki był legionista Wojciech Jastrzębowski (legionista 1 Pułku Piechoty, malarz, grafik, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie). Odznakę nosili oficrowie, szeregowycy walczący ponad rok na froncie, pracownicy byłego biura wywiadowczego,oficerowie i żołnierze którzy służyli mniej niz rok, ale dalszą służbę pełnili ninagannie w innych jednostkach w polu oraz członkowie oranizacji strzeleckich. Odznakę noszono z prawej strony na kieszeni lub pod nią. Po wybuch I wojny światowej Rajchman służył w 5 Pułku Piechoty Legionów jak dowódca plutonu. Podczas bitwy pod Kostiuchnówką zsotał ciężko ranny. W 1917 roku oddelegowano go do do szkoły oficerskiej 5 pułku piechoty w Ostrowiu Komorowie. Po kryzysie przysięgowym przeszedł do pracy konspiracyjnej w Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) w Warszawie. Choroba zmusiła go do przerwania działalności wojskowej. Przez krótki okres zamieszkał w Zakopanem. W latach 1918-1920 podjął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po skończeniu 4 semestrów przrwał studia i wstąpił do wojska w stponiu podporucznika. Następnie mianowano go dowódcą kompanii podoficerskiej w 5 pułku piechoty Legionów, a następnie refererntem wyszkolenia w batalionie. 23 listopada 1920 roku zsotał szefem oddziału I organizacyjno-materiałowego w dowództwie I Dywizji Piechoty Legionów. Na krótko został zastępcą szefa sztabu. W 1920 roku awansował na kapitana. Po wojnie ukończył Wyższą Szkołę Wojenną. Następnie przydzielony do sztabu Dowódzctwa Okręgu Korpusu w Brześciu. W 1922 roku odznaczony Krzyżem Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari, którego wizerunrk możemy podziwiać w prawym górnym rogu. Odznaczenie to zostało ustanowione przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1772 roku dla uczczennia zwycięstwa pod Zieleńcami po rozpoczęciu wojny polsko-rosyjskiej przeciwko interwencji Imperium Rosyjskiego i konfederacji targowickiej, a w obronie Konstytucji 3 maja. Jest to najwyższe polskie odznaczenie wojskowe, nadawane za zasługi wojenne. W maju 1926 aktywnie uczestniczył w przewrocie kierowanym przez Józefa Piłsudskiego. W tym samym roku rozpoczął pracę w Głównym Inspektoracie Sił Zbrojnych. Dwa lata poźniej oddelegowany do współpracy z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych przy przygotowywaniu reorganizacji administracji państwowej, gdzie mianowano go majorem Sztabu Generalnego. W latach 1928-1931 był attaché wojskowym RP w Japonii. Obszar jego działalności obejmował również Chiny, Mandżurię i Koreę. Mianowano go dziekanem korpusu attachés wojskowych i morskich przy dworze cesarskim. Po powrocie do kraju przeszedł do służby cywilnej. W 1933 mianowany wiceministrem przemysłu i handlu i szefem Biura Inspekcji w Ministerstwie Przemysłu i Handlu. W następnym roku mianowany ministrem przemysłu i handlu w gabinecie Leona Kozłowskiego, a następnie Walerego Sławka. Był zwolennikiem polityki deflacyjnej oraz zwiększenia roli państwa w przemyśle. Po śmierci Piłsudzkiego usunął się z życia politycznego. W latach 1935-1938 był posłem na Sejm RP z ramienia BBWR. W 1939 udał sie do USA. Do kraju powrócił niemal przed samym wybuchem II wojny światowej. We wrześniu 1939 brał udział w ewakuacji polskiego złota, kierując konwojem przewożącym środki finansowe Funduszu Obrony Narodowej. W 1940 roku prze Grecję i Włochy udał się do Franji, gdzie został nieżyczliwie przyjęty przez rzą na emigracji. Udał się do Wielkiej brytani, a stamtąd w 1941 roku do USA. Rok później organizował Zjazd Związku Obrony Narodowej im. Józefa Piłsudskiego. W Stanach Zjednoczonych współdziałał w założeniu powołanego w 1942 Komitetu Narodowego Amerykanów Polskiego Pochodzenia. W 1943 roku był jednym z inicjatorów powstania Instytutu Józefa Piłsudskiego. Po kilkuletniej chorobie zmarł w 1951 roku w Nowym Jorku. Poniżej portretu faksymilie portretu Henryka Floyar-Rajchmana. Z prawej strony waloru grupowe zdjęcie przedstawiające żołnierzy. Widok ten stworzono na podstawie archiwalnego zdjęcia z wykorzystaniem specjalnego rastra składającego się z drobnych gwizdek, kółek, wyrazów „Virtuti”, „Militari”, wizerunków orderów Virtuti Militari, odznak 1 Brygady Legionów Polskich oraz orłów.
Rewers:	Rewers waloru niezadrukowany.
Autor:	Projektantem waloru i twórcą rytu jest Krystian Michalczuk.
Drukarnia:	Państwowa Wytwórnia Papierów Wartościowych, Warszawa
Zabezpieczenia:	Do zabezpieczeń można zaliczyć: ▸mikrodruki offsetowe - na awersie powtarzające się napisy „HENRYK FLOYAR-RAJCHMAN 1893-1951” (teksy w kolorze niebieskim z lewej i prawej strony wężyka generalskiego oraz wypełnienia pola w kolorze niebieskim na dole waloru), „VIRTUTI” oraz „MILITARI” (wypełnienie zdjęcia grupowego); ▸zabezpieczenia widoczne w świetle podczerwonym - na awersie widoczne wszystkie elementy waloru bez portretu Henryka Floyar-Rajchmana.
Uwagi:	Druk okolicznościowy wyemitowany z okazji sprowadzenie ciała Henryka Floyar-Rajchmana do Polski z Nowego Jorku. Uroczystego pochówku dokonano na Wojskowym Cmentarzu na Powąkach w Warszawie 10 grudnia 2016 roku, a więc 65 lat po śmierci Mateuszewskiego.
Ciekawostki: Po agresji Niemiec wobec Polski 1 września 1939 roku jednym z ważniejszych zadań było zabezpieczenie majątku narodowego. Było to dość skomplikowane zadanie. Złoto należące do Banku Polskiego nie było skupione w jednym, lecz w kilku miejscach. Zabezpieczenie blisko 80 ton złota 3 września powierzono ówczesnemu prezesowi Banku Polskiego Adamowi Kocowi. 5 września rozpoczęła się karkołomna akcja transportu cennego kruszcu autobusami należącymi do Banku Polskiego. Cztery dni później złoto z Warszawy i Lublina przetransportowano do Łucka, w trasie pozostawał transport z Siedlec, Brześcia i Zamościa. W Łucku Koc spotkał Ignacego Mateuszewskiego i majora Henryka Floyar-Rajchmana. Dalszą ewakuację złota przekazał obu oficerom, gdyż ufał im bezgranicznie. Konwój ze złotem dalej ruszył do Śniatynia leżącego w pobliżu granicy Z Rumunią. 12 września „złota kolumna” pod dowództwem Rajchmana dotarła do Śniartynia. Następnego dnia dotarły transporty Brześcia, Siedlec i Zamościa, w wyniku, czego całe złoto zostało zgromadzone w jednym miejscu. Złoto zostało przeładowane do wagonów wieczorem 13 września. Dowództwo nad dalszymi losami akcji przejął Mateuszewski. Pociąg ze skarbem zmierzał do rumuńskiego portu Konstancy. W międzyczasie Rajchman miał przejąć transport z eksponatami Funduszu Obrony Narodowej. W nocy z 17 na 18 września w ostatniej chwili udało mu sie uchronić transport składający się z trzech ciężarówek przed przechwyceniem przez Sowietów. W Kutach przyłączył do transportu konwój samochodów z walorami Bnku Polskiego i przybył do Czerniowiec. Po żmudnych negocjacjach z rządem rumuńskim udało się przewieżć drogocenny transport do ambasady RP w Bukareszcie. Ze zbiorów FON-u wydzielono 2,5 tony srebra i ukryto je w piwnicach ambsady. Złoto i pieniądze zdecydowano przekazać we Francji przeydentowi Władyławowi Raczkiewiczowi, na co Rumuni nie chcieli wyrazić zgody. W końcu zezwolono na transport morski do Marsylii.

Stalorytowy portret

Relief

Element offsetowy zbudowany przy pomocy rastra

Banknot w podczerwieni

Mikrotekst w offsecie

Mikrotekst negatywowy w offsecie

Mikrotekst pozytywowy w offsecie

Element offsetowy zbudowany przy pomocy specjalnego rastra

Awers w podczerwieni

Awers w podczerwieni

Stalorytowy portret

‹ Wstecz

Do opisu banknotu wykorzystano informacje z folderu wydawanego do tego druku promocyjnego przez Państwową Wytwórnię Papierów Wartościowych oraz specjalnego wydania jednodniówki „Polska Zbrojna” z dnia 10 grudnia 2016 roku oraz strony internetowej www.ipsb.nina.gov.pl.