Logo

50 złotych 2006


Nominał: 50 złotych
Data emisji: 16 październik 2006
Seria i numer: JP 0695276 (JP nawiązuje do inicjałów Jana Pawła II)
Wymiar: 144 mm x 72 mm
Znak wodny: W niezadrukowanym polu pod światło widzimy herb Jana Pawła II zaprojektowany przez księdza Bruno Bernarda Heima. Nawiązuje on do herbu kardynalskiego Józefa Wojtyły, który ze względu na rygorystyczne zasady heraldyczne uległ pewnym zmianą. Składa się on z panoplium przedstawiającego dwa skrzyżowane klucze świętego Piotra zwrócone piórami ku górze. Wyrażają one władzę papieża jako następcy tronu Piotrowego, na podstawie słów Jezusa skierowanych do Piotra: „Otóż i Ja tobie powiadam: Ty jesteś Piotr [czyli Skała], i na tej Skale zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie” (Mt 16, 18-19). Dodatkowo prawy żółty klucz symbolizuje moc udzielania rozgrzeszenia, a lewy srebrny wiedzę oraz mądrość teologiczną papieży. Klucze są połączone czerwonym sznurem zakończonym z obydwu stron supłami i frędzelkami. Centralny element stanowi tarcza podobna do stosowanej w heraldyce angielskiej. Błękitne pole zdobi przesunięty w prawo złoty krzyż łaciński, którego końce dotykają krawędzi tarczy. Z lewej strony pod poprzeczką krzyża widnieje złota litera M symbolizująca Matkę Bożą. Nad tarczą zamieszczono tirę papieską składającą się z wysadzanych czerwonymi diamentami trzech diademów symbolizujących trzy stany Kościoła: wojujący (na Ziemi), cierpiący (w czyśćcu) i triumfujący (w Niebie), względnie kapłańską, pasterską i nauczycielską władzę papieża. Tirę wieńczy mały złoty krzyżyk. Za tiry opada czerwona stuła przypominająca wstęgę zdobiącą mitrę będącą nakryciem głowy biskupa w obrządku łacińskim. Rozłożone na obu bokach tarczy końce stuły zdobią złote krzyże i złote frędzelki.
Awers: Dominującym elementem strony przedniej banknotu jest portret Jana Pawła II (właśc. Karol Józef Wojtyła) z krzyżem pasterskim i uniesioną do góry ręką w geście pozdrowienia na tle globu ziemskiego, co symbolizuje uniwersalność pontyfikatu.

   Karol Wojtyła urodził się 18 maja 1920 roku w Wadowicach jako drugi syn Karola Wojtyły i Emilii z Kaczorowskich. Od najmłodszych lat lubił sport i turystykę. W 1929 roku zmarła jego matka, a trzy lata później chory na szkarlatynę jego brat Edmund. Po zdaniu egzaminów wstępnych rozpoczął naukę w Państwowym Gimnazjum Męskim w Wadowicach, gdzie zainteresował się teatrem. Po zdaniu matury w 1938 roku z oceną celującą w latach 1938-1941 studiował filologię polską na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wybuch wojny odebrał młodemu Wojtyle możliwość kontynuowania studiów. Podczas okupacji w latach 1940-1944 pracował w kamieniołomach Zakładów Chemicznych Solvay w Krakowie. Wraz z przyjaciółmi jesienią 1941 roku założył „Teatr Rapsodyczny”, gdzie występował jako aktor. W 1942 roku postanowił studiować teologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1946 roku ukończył teologię i otrzymał święcenia kapłańskie. 15 listopada tego samego roku wyjechał do Rzymu gdzie kontynuował studia teologiczne na Papieskim Międzynarodowym Athenaeum Angelicu. Studia ukończył w 1948 roku z pochwałą i stopniem doktorskim. Po powrocie do kraju w latach 1948-1951 pracował jako wikariusz w Niegowici koło Bochni oraz duszpasterz akademicki w Krakowie. Następnie został skierowany na urlop w celu ukończenia pracy habilitacyjnej. Okres ten obfituje w liczne prace publicystyczne poświęcone tematyce religijnej, narodowej, etycznej i historycznej. Pod pseudonimem Andrzej Jawień opublikował dramat „Przed sklepem jubilera”, misterium „Promieniowanie ojcostwa” oraz liczne poematy. Część swoich dzieł podpisywał jako Piotr Jasień lub Stanisław Andrzej Gruda. Inspirował się twórczością renesansu, wzorując się na dziełach Jana Kochanowskiego oraz romantyzmu podejmując dialog z literaturą Juliusza Słowackiego i Cypriana Kamila Norwida. W 1953 roku na Uniwersytecie Jagiellońskim otrzymał habilitację za pracę pod tytułem „Ocena możliwości oparcia etyki chrześcijańskiej na założeniach systemu Maksa Schelera”. Od 1954 roku prowadził wykłady z teologii moralnej i historii doktryn etycznych na Wydziale Filozofii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. 4 lipca 1958 roku został mianowany biskupem tytularnym Ombrii i biskupem pomocniczym Krakowa. Jako dewizę swojej posługi biskupiej przyjął hasło „Totus Tuus (łac. Cały Twój)”. Podczas II soboru watykańskiego brał aktywny udział w obradach. 13 stycznia 1964 roku został wybrany na arcybiskupa metropolii krakowskiej. W trakcie swojej posługi jako arcybiskup zreorganizował struktury archidiecezji, zreformował kurię oraz inicjował synody. Podczas konsystorza zorganizowanego w 1967 roku został nominowany na kardynała. Często podróżował po Tatrach i Podhalu, gdyż spacery po górach były jego pasją. 16 października 1978 roku Karol Wojtyła został wybrany na papieża, przyjmując imię Jan Paweł II na znak chęci kontynuacji dzieła 3 poprzedników. Jan Paweł II został pierwszym papieżem Polakiem oraz pierwszym po 455 latach papieżem niebędącym Włochem.

    Znakiem rozpoznawczym pontyfikatu Jana Pawła II stały się pielgrzymki, podczas których odwiedził wszystkie zamieszkałe kontynenty. Nazwy 104 krajów, w których złożył wizytę zostały zaprezentowane jako mikrotekst wypełniający kontury kontynentów znajdujących się w tle za portretem. Swoją pierwszą podróż apostolską odbył w 1979 roku, przybywając do Meksyku. Kilkakrotnie odwiedził również Polskę (1979, 1983, 1987, 1991, 1995, 1997, 1999, 2002). Jego podróże miały ogromny wpływ na procesy demokratyzacji na świecie (Filipiny, Haiti, Chile, Paragwaj) oraz upadek komunizmu - popieranie niezależnych, wolnych związków zawodowych. 13 maja 1981 roku podczas audiencji generalnej na placu św. Piotr w Rzymie miał miejsce nieudany zamach na życie Jana Pawła II dokonany przez Mehmeta Alego Ağcę. Ciężko ranny papież został przewieziony do kliniki Gemelli gdzie przeszedł operację oraz późniejszą rehabilitację. Za jego pontyfikatu wprowadzono nowy kodeks prawa kanonicznego (1983) i kodeks kanonów Kościołów wschodnich oraz zreformowano Kurię Rzymską. Dzięki jego staraniom przyspieszenia nabrał dialog ekumeniczny. Był pierwszą głową Kościoła katolickiego, która odwiedziła synagogę (1986). Z jego inicjatywy zorganizowano w Asyżu Światowy Dzień Modlitwy o Pokój w 1986 roku, gdzie spotkali się przedstawiciele wszystkich największych religii świata. Chęć spotykania się z młodymi ludźmi zaowocowała powołaniem przez papieża Światowych Dni Młodzieży. Przyczynił się do odnowienia w 1990 roku stosunków dyplomatycznych między Stolicą Apostolską a Federacją Rosyjską. 13 maja 1992 roku ustalił Światowy Dzień Chorych w 11. rocznicę zamachu dokonanego przez Ağcę. Dwukrotnie występował przed Zgromadzeniem Ogólnym Narodów Zjednoczonych (1979, 1995) opowiadając się za działaniami prowadzącymi do pokoju na świecie. Prowadził również wiele inicjatyw mających na celu zaprzestania wojen w Zatoce Perskiej i Bałkanach. W 1992 roku wydał nowy Katechizm Kościoła Katolickiego. Ożywił kult Bożego Miłosierdzia, ustalając w 2000 roku święto Miłosierdzia. W ostatnich latach życia stan zdrowia Jana Pawła II pogarszał się w związku z postępującą chorobą Parkinsona. Mimo pogarszającego się stanu zdrowia chciał powstrzymać wojnę w Iraku. Jego cierpienie w ostatnich dniach życia obserwował cały świat. Zmarł 2 kwietnia 2005 roku. Pogrzeb papieża Polaka był manifestacją jedności, gdyż zjawili się na nim przedstawiciele wielu religii oraz delegacji z około 150 państw. Zebrani na placu św. Piotra domagali się rychłej kanonizacji Jana Pawła II, co wyrażały transparenty z napisem „santo subito” (święty natychmiast). 13 maja 2005 roku papież Benedykt XVI wyraził zgodę na rozpoczęcie procesu beatyfikacyjnego Jana Pawła II, trwającego od 28 maja 2005 roku do 14 stycznia 2011 roku. Podczas uroczystej mszy 1 maja 2011 roku Benedykt XVI beatyfikował polskiego papieża. Został on oficjalny wcielony do grona świętych 27 kwietnia 2014 roku podczas mszy odprawianej przez Franciszka I.

    Ważnym elementem pontyfikatu Jana Pawła II były kanonizacje i beatyfikacje. Wyniósł on na ołtarze prawie 2 tysiące osób. Jego dorobek literacki był imponujący. Napisał 14 encyklik, 15 adhortacji oraz ponad 40 listów apostolskich. Wydał również: „U podstaw odnowy. Studium o realizacji Vaticanum II” (1972), rekolekcje wygłoszone dla Pawła VI „Znak, któremu sprzeciwiać się będą” (1976), „Przekroczyć próg nadziei” (1994), autobiografię duchową „Dar i Tajemnica” (1996), poemat „Tryptyk rzymski” (2003), duchową autobiografię dotyczącą czasów, kiedy był biskupem krakowskim „Wstańcie, chodźmy!” (2004) oraz „Pamięć i tożsamość” (2005) będącą próbą chrześcijańskiego spojrzenia na historię XX wieku. Za zasługi dla Polski w 1993 roku został odznaczony Orderem Orła Białego. Pomimo że dla wielu osób był wzorem do naśladowania, część jego nauk była postrzegana przez niektóre środowiska jako kontrowersyjne. Zarzucano mu bezkompromisowe stanowisko wobec celibatu, antykoncepcji, rozwodów i aborcji.

    Pastorał trzymany przez Jana Pawła II jest niezaprzeczalnym symbolem władzy głowy kościoła katolickiego i nawiązuje do kija pasterskiego utożsamianego z opieką nad owczarnią. Wieńczy go delikatnie wygięty krzyż przypominający dwie zeschłe gałęzie pokryte korą. Uważany jest on przez niektórych za kontrowersyjny, gdyż odbiega znacznie od wcześniejszego kanonu gładkich i prostych krucyfiksów. Całość została wykonana ze srebra przez neapolitańskiego rzeźbiarza Lello Scorzellego na zlecenie Pawła VI. Po śmierci papieża Polaka pastorał był kilkukrotnie używany przez jego następców. W czerwcu 2011 roku trafił na stałe do Polski i jest obecnie prezentowany w krakowskich Łagiewnikach w Sanktuarium Błogosławionego Jana Pawła II stanowiącego część Centrum Jana Pawła II „Nie lękajcie się!”.

    w krakowskich Łagiewnikach W tle za portretem z prawej strony widzimy powtarzające się ryby i krzyże. Dla pierwszych chrześcijan ryba była symbolem Jezusa i przypominała o chrzcie, podczas którego zanurzony w wodzie człowiek niejako obmywał się z grzechów i odradzał się jako nowa osoba. W okresie prześladowań ryba stała się symbolem rozpoznawczym pierwszych wyznawców Chrystusa. Po starogrecku ryba to Ichthys (ΙΧΘΥΣ) i stanowi akronim słów „ΙΗΣΟΥΣ ΧΡΙΣΤΟΣ ΘΕΟΥ ΥΙΟΣ ΣΩΤΗΡ” (Jezus Chrystus Boży Syn Zbawiciel). Zwierzę to jako znak Eucharystii można spotkać w malowidłach znajdujących się w katakumbach. Dopiero około IV krzyż stał się nieodzownym elementem wiary chrześcijańskiej. Przypomina on o śmierci Jezusa mającej odkupić nasze grzechy oraz Jego zmartwychwstaniu. Druk w kolorze brązowym - wklęsłodruk, poddruk offsetowy pomarańczowy i czerwony.
Rewers: Na stronie odwrotnej widzimy scenę, która miała miejsce 22 października 1978 roku podczas Mszy Świętej inaugurującej pontyfikat Jana Pawła II. Ukazuje ona kardynała Stefana Wyszyńskiego składającego uroczysty pokłon (homagium) nowowybranemu papieżowi, podczas którego Jan Paweł II w akcie szacunku i uznania dla Prymasa Tysiąclecia uniósł się z tronu ściskając go i całując jego dłoń. Postać Wyszyńskiego na stronie odwrotnej nie jest przypadkowa, gdyż banknot został wyemitowany w 25. rocznicę jego śmierci oraz 50. rocznicę uwolnienia go z więzienia.

    Stefan Wyszyński urodził się 3 sierpnia 1901 roku w Zuzeli jako drugie dziecko organisty Stanisława i Julianny. W latach 1912-1915 uczęszczał do Gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie. W trakcie I wojny światowej uczył się w 7-klasowym Gimnazjum męskim w Łomży. Następnie w latach 1917-1920 pobierał nauki w liceum włocławskim im. Piusa X. W 1920 roku rozpoczął studia w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku. Święcenia kapłańskie przyjął w 1924 roku. Pomiędzy 1925 a 1929 studiowała prawo (doktorat), ekonomię i nauki społeczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W latach 1031-1939 pełnił funkcję profesora prawa kanonicznego, socjologii i nauk społecznych Kościoła w Wyższym Seminarium Duchownym we Włocławku. Od 1932 roku przejął obowiązki redaktora naczelnego włocławskiego miesięcznika „Ateneum Kapłańskie”. Prowadził działalność w Chrześcijańskich Związkach Zawodowych, Akcji Katolickiej oraz wykładał na Chrześcijańskim Uniwersytecie Robotniczym. Po wybuchu II wojny światowej na polecenie biskupa Michała Kozula ukrywał się we wsi Stanisławka. Podczas okupacji jako kapelan niewidomych przebywał w Kozłówce, Żułowie oraz Laskach koło Warszawy. Pod pseudonimem Siostra Cecylia prowadził działalność konspiracyjną, organizując wykłady dla inteligencji oraz tajne nauczanie. Posługując się pseudonimem Radwan II, był kapelanem Grupy AK Kampinos oraz szpitala powstańczego w Laskach. Po zakończeniu wojny wrócił do Włocławka, gdzie pełnił funkcję kanonika kapituły katedralnej, rektora seminarium duchownego oraz proboszcza w Kłobii i Zgłowiączkach. W 1946 roku został wybrany na biskupa diecezji lubelskiej, otrzymując święcenia od ówczesnego prymasa Polski kardynała Augusta Hlonda. 12 listopada 1948 roku zgodnie z testamentem kardynała Hlonda został mianowany arcybiskupem gnieźnieńskim i warszawskim oraz prymasem Polski. Na przełomie lat 40. i 50. kierował działaniami Prymasowskiej Rady odbudowy Kościoła Warszawy oraz organizował polskie struktury kościoła na ziemiach wschodnich i zachodnich. Był jednym ze współzałożycieli Instytutu Świeckiego Pomocnic Maryi Jasnogórskiej. Opowiadał się za ustanowieniem kompromisu z komunistami w wyniku nasilającego się reżimu wobec Kościoła. Z jego inicjatywy w 1949 roku powołano Komisję Mieszaną Episkopatu i Rządu. Dzięki jego staraniom rok później podpisano pierwsze w historii porozumienie między katolickim Episkopatem a komunistycznym rządem. Kościół w zamian za potępienie polskiego podziemia i brak oporu przeciwko kolektywizacji wsi dostał prawo do nauczana religii w szkołach, wydawania publikacji dotyczących wiary oraz gwarancję dalszej działalności KUL. Wyszyński wobec jawnego łamania postanowień porozumienia przez komunistów wygłosił 8 maja 1953 roku memoriał „Non possumus” (Nie możemy). Państwo polskie w pełni zależne od ZSRR dążąc do zlikwidowania wszelkich form sprzeciwu, podjęło 25 września 1953 roku decyzje o aresztowaniu Wyszyńskiego, który był kolejno więziony w: Rywałdzie, Stoczku Warmińskim, Prudniku i Komańczy. Podczas pobytu w celi napisał „Zapiski więzienne”, których druki krajowe były objęte cenzurą. Zwolniony z aresztu w 1956 roku w okresie tak zwanego październikowego przesilenia politycznego. Po powrocie do stolicy zawarł nowe porozumienie z władzami przywracające naukę religii w szkołach i umożliwiające powrót biskupów na ziemie zachodnie i północe. W zamian episkopat zobowiązał się do wsparcia władz w nadchodzących wyborach. Był inicjatorem Wielkiej Nowenny przed Milenium Chrztu Polski (1957-1965), której ukoronowaniem były zorganizowane przez niego obchody Tysiąclecia Chrztu Polski w 1966 roku. Dzięki tej uroczystości po śmierci nazwano go Prymasem Tysiąclecia. Na kartach historii naszego narodu zapisał się również jako jeden z inicjatorów wygłoszonego w listopadzie 1965 roku słynnego orędzia nawołującego do pojednania biskupów polskich i niemieckich. W latach 1980-1981 pośredniczył w rozmowach rządu komunistycznego z „Solidarnością”. Chory na nowotwór zmarł 28 maja 1981 roku. Jego ciało zostało złożone w katedrze Świętego Jana w Warszawie. Za swoje zasługi został pośmiertnie odznaczony 3 maja 1994 roku Orderem Orła Białego, a proces jego beatyfikacji został rozpoczęty w 1989 roku. Przez wiele osób uznawany jest za autorytet. Jego przeciwnicy zarzucają mu zbytnią uległość wobec komunistów oraz powolne wprowadzane postanowień II Soboru Watykańskiego.

    Poniżej postaci umieszczono na wstęgach dewizy biskupie każdego z nich. Podczas święceń kapłańskich w 1958 roku Karol Wojtyła przyjął jako swoje motto zawołanie „Totus Tuus” (Cały Twój) zaczerpnięte z modlitwy zatytułowanej „Traktat o prawdziwym nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny” będącej dziełem wybitnego średniowiecznego francuskiego mistyka maryjnego i świętego Ludwika Marii Grignon de Montfort. Stefan Wyszyński jako swoją dewizę wybrał sentencje łacińską pochodzącą z Wulgaty z Pierwszego listu do Tymoteusza lub Listu do Judy brzmiącą „Soli Deo” (Samemu Bogu).

    Z prawej strony zamieszczono cytat z Listu do Polaków, który Jan Paweł II odczytał 23 października 1978 roku podczas spotkania z rodakami w watykańskiej Auli Pawła VI: „Nie byłoby na Stolicy Piotrowej tego papieża Polaka [...], gdyby nie było Twojej wiary, nie cofającej się przed więzieniem i cierpieniem, Twojej heroicznej nadziei [...]”. Pod cytatem widnieje faksymile podpisu papieża.

    Znajdujący się w prawym dolnym rogu zadrukowanego pola zarys klasztoru na Jasnej Górze ma na celu zwrócenie uwagi na rolę sanktuarium w dziejach naszego narodu oraz historii życia Jana Pawła II i Stefana Wyszyńskiego. W 1382 roku dzięki zabiegom Władysława Opolczyka Paulini osiedlili się w Częstochowie, otrzymując wzgórze jasnogórskie wraz z małym drewnianym kościołem. W niedługim czasie w murach klasztoru został zdeponowany otoczony wielką czcią do dziś Cudowny Wizerunek Matki Najświętszej. Dość szybko obraz zasłynął z cudów. Paulini początkowo utrzymywali się z dziesięcin ofiarowanych przez fundatorów. Dzięki funduszom ofiarowanym przez Władysława Jagiełłę rozpoczęli budowę gotyckich zabudowań kościelno-klasztornych. W latach 1425-1429 postawiono murowaną świątynię, zastępując dawny drewniany kościół. W tym okresie wzniesiono również czworoboczny klasztor z wewnętrznymi krużgankami. Zwiększająca się z roku na rok liczba pielgrzymów wymusiła trwającą do 1644 roku rozbudowę gotyckiej kaplicy Matki Bożej o trójnawowy korpus. Budowa fortyfikacji zakończyła się w 1620 roku i trwała 28 lat. Podczas potopu szwedzkiego armia wroga pod dowództwem generała Burcharda Mullera podjęła próbę zajęcia klasztoru. Obroną sanktuarium dowodził ojciec Augustyn Kordecki. Liczba nieprzyjaciół wynosząca blisko 4000 osób wydawała się przytłaczająca w stosunku do liczby obrońców: około 160 żołnierzy i niespełna 100 zakonników. Mimo żądań Szwedów dotyczących poddania klasztoru zakonnicy postanowili bronić sanktuarium. Oblężenie rozpoczęło się 18 listopada 1655 roku. Mimo dodatkowych posiłków Szwedom nie udało się zdobyć Jasnej Góry. W nocy z 26 na 27 grudnia 1655 roku Szwedzi odstąpili od oblężenia. Podczas oblężenia Cudowny obraz został wywieziony na Śląsk, aby w razie niepowodzenia obrony nie uległ profanacji i zniszczeniu. Udane odparcie wojsk nieprzyjaciela nie miało wprawdzie większego znaczenia militarnego, ale było za to wielkim triumfem o charakterze religijno-społecznym. Po potopie szwedzkim kult Matki Bożej w Polsce nabrał szczególnego znaczenia. W związku ze zwycięską obroną Jasnej Góry Jan Kazimierz złożył uroczyste ślubowanie w katedrze lwowskiej oficjalne ustanawiając Maryję Królową Polski. Podczas rokoszu Lubomirskiego skierowanemu przeciw Janowi Kazimierzowi w sierpniu 1665 roku zakonnicy zamknęli mury fortecy, gdyż chcieli pozostać neutralni wobec obu stron konfliktu (zarówno Lubomirski, jak i Jan Kazimierz wspierali klasztor). Podczas III wojny północnej, Szwedzi czterokrotnie oblegali Jasną Górę, za każdym razem żądając zapłacenia kontrybucji. Mimo miażdżącej przewagi nie zajęli fortecy. W trakcie trwania konfederacji barskiej forteca trzykrotnie została zajęta przez przeciwników króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. W murach twierdzy między 9 a 11 lutego 1769 roku przebywał Ignacy Skrabek-Malczewski wraz z 3 tysiącami kompanów, a od końca czerwca do końca sierpnia 1769 roku Sulimirski i Dobrzuchowski wraz z sojusznikami. 10 września 1770 roku dzięki podstępowi Kazimierz Puławski zajął klasztor, czyniąc go bazą konfederatów. Pobyt Puławskiego na Jasnej Górze sprowokował atak Rosjan, liczących na bogate łupy po zdobyciu sanktuarium. Przypuszczony szturm armii carskiej jednak nie powiódł się, w wyniku czego musieli się wycofać. W 1722 roku u stóp klasztoru stanęli ponownie Rosjanie przeciwni kapitulacji, której warunki były ustalane w Warszawie. Mimo że podczas szturmu nie przełamali obrony konfederatów, to na mocy podpisanej przez Stanisława Augusta kapitulacji wkroczyli na Jasną Górę. W 1783 roku dzięki korpusowi inżynierów utworzonemu przez Alojzego Fryderyk Brühla dokonano częściowej przebudowy twierdzy. Twierdza stawiała również dzielny opór wojskom austriackim podczas wojny w 1806 roku. Ostatnie w historii oblężenie fortecy miało miejsce w 1813 roku. Po odcięciu dostępu do wody pitnej i zrobieniu wyłomu w murach broniący fortecy Antoni Górski oddał twierdzę w ręce Rosjan. Pod rządami rosyjskimi świątynia była grabiona, a zakonnicy szykanowani. W czasie trwania I wojny światowej sanktuarium nie uległo zniszczeniom. Podczas drugiej wojny światowej część klasztoru była okupowana przez wojska niemieckie. W tym ciężkim dla narodu Polskiego okresie Cudowny Obraz ukryto w murach klasztoru, zastępując go kopią. Pod koniec wojny Niemcy próbowali spalić klasztor, czemu zapobiegła ofensywa wojsk radzieckich. Mimo prześladowania duchownych w PRL wiara w narodzie nie zginęła, czego dowodem były Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego złożone uroczyście 26 sierpnia 1956 roku. Uroczystość ta stanowiła odnowienie ślubów złożonych przez Jana Kazimierza w katedrze lwowskiej trzysta lat wcześniej. Tekst ślubów napisany przez Stefana Wyszyńskiego podczas pobytu w Komańczy za namową Marii Okońskiej został odczytany w obecności blisko miliona wiernych na Jasnej Górze przez biskupa Michała Klepacza. Jan Paweł II podczas swojego pontyfikatu sześciokrotnie odwiedzał sanktuarium na Jasnej Górze. Przez całe swoje życie był propagatorem kultu maryjnego. Offset - kolorystyka jak na awersie.
Podpis: Prezes - Leszek Balcerowicz
Główny Skarbnik - Mariusz Mastalerz
Autor: Projektantem waloru jest Andrzej Heidrich. Ryt płyty awersu wykonał Jan Maciej Kopecki, a rewersu Przemysław Krajewski. Gilosze wykonali wspólnie Agnieszka Próchnik i Paweł Kosiński.
W obiegu: od 16 października 2006
Drukarnia: Państwowa Wytwórnia Papierów Wartościowych, Warszawa
Klauzula: Banknoty emitowane przez Narodowy Bank Polski są prawnym środkiem płatniczym w Polsce
Zabezpieczenia: Do zabezpieczeń można zaliczyć:
▸ nitka zabezpieczająca zatopiona w masie papierowej z powtarzającym się napisem „50 ZŁ” wykonanym mikrodrukiem oraz jego odbiciem lustrzanym;
▸ mikrodruki offsetowe i stalorytnicze - na awersie powtarzające się napisy „RZECZPOSPOLITA POLSKA” (linijka tekstu z prawej strony znaku wodnego), „RP” (wyodrębniona płaszczyzna w tle liczby „50” w prawej górnej części), „50 ZŁ” (wypełnienie liczby „50” w prawym dolnym rogu) oraz nazwy państw, które odwiedził Jan Paweł II podczas pielgrzymek (wypełnienie konturów kontynentów widocznych w tle), na rewersie powtarzające się napisy „RZECZPOSPOLITA POLSKA” (dwie linijki tekstu biegnące po półkolu nad wizerunkami postaci);
▸ farba zmienna optycznie - na awersie w lewym górnym rogu oznaczenie nominału „50” zmieniające kolor z czerwonozłotego na zielony w zależności od kąta patrzenia;
▸ recto-verso - elementy kluczy Piotrowych wydrukowane po obu stronach banknotu, uzupełniają się pod światło, tworząc całość;
▸ efekt kątowy pojedynczy - na awersie z prawej strony portretu papieża na dole widoczny w zależności od kąta patrzenia napis „JP II” w układzie poziomym;
▸ zabezpieczenia widoczne w świetle podczerwonym - awers i rewers widoczny w całości;
▸ zabezpieczenia widoczne w świetle ultrafioletowym (długość fali 365 nm) - na awersie pozioma numeracja w kolorze czerwonym, pionowa numeracja w kolorze seledynowym oraz znajdujący się z prawej strony półpostaci herb papieski w kolorze pomarańczowym i zielonym, na rewersie klucze papieskie w kwadratowym obramowaniu oraz fragment szaty graficznej w lewym górnym rogu w kolorze pomarańczowym, liczba „50” w lewym dolnym rogu w kolorach pomarańczowym i żółtozielonym, fragmenty szaty graficznej w środkowej górnej części i z prawej strony, pionowy ornament z prawej strony oraz napis „NBP” w prawym dolnym rogu w kolorze żółtozielonym;
▸ zabezpieczenia widoczne w świetle ultrafioletowym (długość fali 254 nm) - na awersie pozioma numeracja w kolorze czerwonym, pionowa numeracja w kolorze seledynowym oraz znajdujący się z prawej strony półpostaci herb papieski w kolorze pomarańczowym, na rewersie klucze papieskie w kwadratowym obramowaniu oraz fragment szaty graficznej w lewym górnym rogu w kolorze pomarańczowym, liczba „50” w lewym dolnym rogu w kolorach pomarańczowym i żółtozielonym, fragmenty szaty graficznej w środkowej górnej części i z prawej strony, pionowy ornament z prawej strony oraz napis „NBP” w prawym dolnym rogu w kolorze żółtozielonym;
▸ oznaczenie dla niewidomych - siedem wypukłych równoległych pionowych linii na awersie w lewym dolnym rogu wyczuwalnych dotykiem.
Uwagi: Jest to pierwszy kolekcjonerski banknot w historii naszego kraju. Został wyemitowany z okazji 28. rocznicy wyboru Karola Wojtyły na papieża. Prace nad przygotowaniem emisji banknotu z wizerunkiem Jana Pawła II rozpoczęły się już w 2005 roku. Z projektami zapoznali się Nuncjusz Apostolski arcybiskup Józef Kowalczyk, Prymas Polski kardynał Józef Glemp, Przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski arcybiskup Józef Michalik oraz Metropolita Krakowski Kardynał Stanisław Dziwisz. Zaakceptowany projekt został zaprezentowany publicznie 19 kwietnia 2006 roku. Nakład emisji wyniósł 2 000 000 sztuk.

Banknot 50 złotych 2006 Banknot 50 złotych 2006
podczerwien 50 złotych 2006 podczerwien 50 złotych 2006
Banknot w ultrafiolecie 50 złotych 2006 (365 nm) - awers Banknot w ultrafiolecie 50 złotych 2006 (365 nm) - rewers
Banknot w ultrafiolecie 50 złotych 2006 (254 nm) - awers Banknot w ultrafiolecie 50 złotych 2006 (254 nm) - rewers

Do opisu banknotu wykorzystano informacje z katalogu Pana Czesława Miłczaka „Banknoty polskie i wzory” z 2012 roku (Tom II) i strony internetowej Narodowego Banku Polskiego www.nbp.pl, www.centrumjp2.pl, encyklopedia.pwn.pl, pl.wikipedia.org, pl.wikipedia.org (symbol ryba), encyklopedia.pwn.pl (Stefan Wyszyński)
© 2013-2019 Wszelkie prawa zastrzeżone
Created by Jaro