Nominał:
|
10000 rubli
|
Data emisji:
|
2000
|
Seria i numer:
|
ПХ 9893268 (banknot wydrukowany w 2011 roku)
|
Wymiar:
|
150 mm x 74 mm
|
Znak wodny:
Wielotonowy, w niezadrukowanym polu wizerunek fasady ratusza w Witebsku stanowiący wizytówkę miasta. W 1597 roku król Polski i Szwecji Zygmunt III Waza przyznał obywatelom Witebska prawa magdeburskie. Na podstawie tego prawa w mieście utworzono samorząd miejski - magistrat. W pobliżu rynku wybudowano oryginalny drewniany ratusz mający służyć za miejsce spotkań władz miasta. W tamtym okresie ratusz był symbolem samorządu miejskiego. Na początku XVII wieku arcybiskup unicki Jozafat Kuncewicz rozpoczął prześladowania wobec ortodoksyjnych mieszkańców Witebska i Połocka. Jesienią 1623 roku ortodoksyjna ludność Witebska zbuntowała się przeciwko brutalnym działaniom unitów, zabijając Kuncewicza. Rok później władze polskie pozbawiły miasto prawa magdeburskiego. Ratusz został spalony, a jego dzwon został przetopiony. W nagrodę za pomoc podczas wojny z Rosją kolejny król Polski, syn Zygmunta III, Władysław IV przywrócił miastu prawa magdeburskie. W 1644 roku ratusz został odbudowany. Była to prostokątna budowla
posiadająca dwie kondygnacje z wysokim czterospadowym dachem. Zwieńczeniem budowli była 8-osobowa wieża widokowa z kopułą. Parter i pierwsze piętro wykonane były z cegły, drugie piętro i dach zbudowano natomiast z drewna. Podłoga piwnicy i patio wyłożona była brukiem. Do bocznych fasad budynku dobudowano pokoje dla gości. W 1680, 1708, 1733 i 1752 roku budynek ratusza został zniszczony przez pożary i ponownie odrestaurowany. W 1755 roku w miejsce pierwszego ratusza wybudowano murowany. Budynek ten w przebudowanej formie przetrwał do dziś. Został on wybudowany na planie prostokąta z dwoma kondygnacjami. Pośrodku głównej fasady dominowała czteropoziomowa wieża zakończona iglicą. Pod koniec XVIII wieku wiele zadań magistratu przejęła rada miejska, której spotkania również odbywały się w ratuszu. Ponadto w XIX wieku w ratuszu swe siedziby miał: rząd miasta, sąd, bank, policja i straż pożarna - wieża ratusza służyła jako wieża strażacka. Od tej pory część miejscowej ludności zaczęła nazywać budynek
„kalenicą”. Na przełomie XVIII i XIX wieku do północnej fasady budynku dobudowano dwukondygnacyjne budynki, które stworzyły mały wewnętrzny dziedziniec. Na pierwszym piętrze budynków znajdowały się sklepy. W 1833 roku na górnym poziomie wieży zainstalowano zegar. W latach 1873-1875 wnętrze budynku zostało zrekonstruowane. W 1911 roku dobudowano trzecie piętro naruszające pierwotne proporcje budynku. Od tego czasu budynek ratusza stał się bardziej masywny. W tym samym czasie do głównego wejścia dobudowano portyk, a prostokątne okna na drugim piętrze zostały zastąpione półokrągłymi. Od 1924 roku w ratuszu funkcjonuje muzeum historii lokalnej. Podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej na dziedzińcu przed ratuszem znajdowała się szubienica, w której rozstrzelano wielu witebskich partyzantów i bojowników. Obecnie odwagę poległych upamiętnia pamiątkowa tablica. W XX wieku ratusz był wielokrotnie odnawiany (1913, 1944, 1970 i 1980). W latach 80. północne części budynku ratusza zostały rozebrane i
odbudowane, a patio zostało zabudowane i stało się częścią budynku. Z okazji 400-lecia ratusza 12 lipca 1997 roku na fasadzie głównej budynku zainstalowano wykonany z brązu herb Witebska o wysokości sześciu stóp autorstwa witebskiego rzeźbiarza Valery Moguchiy. Na początku XXI wieku herb został zdemontowany z elewacji i umieszczony w holu budynku. W podziemiach ratusza zostały znalezione fragmenty muru głównej fasady ratusza z XVII wieku. Podczas prac remontowych w 1980 roku w ratuszu i obszaru przyległego znaleziono między innymi: materiały archiwalne policji z lat 1808-1846, kolekcje naczyń, fajki i XVIII wieczne działo
Ratusz jest mieszanką stylów architektonicznych: wieża została zbudowana w stylu baroku wileńskiego, a główny budynek ma cechy klasycyzmu. Budynek wybudowany na planie prostokąta posiada trzy piętra. Elewacje zdobią pilastry. Okna na pierwszym piętrze są prostokątne, a na drugim i trzecim półkoliste. Otwory okienne piwnicy są kwadratowe. Na drugim piętrze głównej fasady znajdują się dwa balkony. Przy głównym wejściu znajduje się portyk z dwiema kolumnami. Na pierwotnej podstawie wieży jest mały fronton. Dach jest dwuspadowy, z bocznymi szczytami, na których znajdują się lukarny. Wieża jest czteropoziomowa, chociaż pierwsza warstwa nie jest widoczna, gdyż zasłania je dobudowane na samym końcu trzecie piętro głównego budynku. Ściny ratusza zdobią pilastry, woluty, gzymsy, okapy i nisze. Okna na wieży są półokrągłe. Na trzecim poziomie wieży, na każdej ze czterech ścian znajduje się zegar. Na czwartej kondygnacji znajduje się platforma
widokowa i rotunda z wiatrowskazem w formie wieżowca (w latach sowieckich zainstalowano tutaj pięcioramienną gwiazdę). W nocy budynek oświetlony jest dekoracyjnym oświetleniem. Budynek znajduje się na „Państwowej liście wartości historycznych i kulturowych Witebska”, jako pomnik o znaczeniu narodowym.
|
Awers:
W centrum panorama Witebska z widokiem na most Kirowa przebiegający przez rzekę Dźwinę. Łączy on znajdującą się na prawym brzegu ulicę Kirowa z ulicą Zamkową usytuowaną na przeciwległym brzegu rzeki. Most ten postanowiono wybudować po wojnie w miejscu starego drewnianego mostu Dźwina. Liczne opóźnienia przy budowie konstrukcji były często wyszydzane na łamach lokalnych gazet. Na przykład w jednym z artykułów autor stwierdził, że opóźnienia w dostawach towarów były określone w projekcie tak jak znajdujący się przy wejściu do strony ulicy Kirowa stylizowany ślimak - symbol powolności. W 1955 roku do budowy mostu wykorzystano specjalny pociąg z budowniczymi posiadający numer 423. Konstrukcję projektu powierzono Niezależnemu Białoruskiemu Instytutowi „Союздорпроект” (inżynierowie И. Гельфман, П. Исаченко) oraz
Instytutowi „Белгоспроект” (architekci О. Ладыгина, Е. Заславский). Most został nazwany na cześć sowieckiego działacza Siergieja Mironowicza Kirowa. W latach 2004-2005 przeprowadzono rekonstrukcję mostu: rozbudowano chodniki oraz wymieniono nawierzchnię drogi. Do rekonstrukcji wykorzystano ponownie specjalny pociąg z budowniczymi o numerze 425. Po przebudowie mostu, na Placu Tysiąclecia w Witebsku, ustawiono kamień pochodzący z pierwszego podparcia mostu, na którym umieszczona jest tablica z tekstem: „Kamień ten leżał u podstawy mostu Dźwina, zbudowanego w 1867 roku”. W 2010 roku most został oświetlony przy pomocy latarni stylizowanych na antyczne. Budowla ta posiada trzy przęsła z łukami wykonanymi z żelbetonu. Całkowita długość mostu wynosi 236 metrów, a średnia szerokość 66 metrów.
Ruch na moście zapewniają 4 pasy ruchu i dwa chodniki po obu stronach jezdni. Na początku mostu, na prawym brzegu, zamontowano dwie dekoracyjne kolumny z oświetleniem. Z promenady na most prowadzą schody. Na lewym brzegu ułożone są dwa dekoracyjne cokoły.
Z lewej strony mostu wizerunek gmachu Narodowego Akademickiego Teatru Dramatycznego imienia Jakuba Kolasa otwartego 12 listopada 1926 roku jako Drugi Białoruski Teatr Państwowy w którym grali absolwenci Białoruskiego Studia Dramatycznego w Moskwie. Początkowo repertuar składał się ze spektakli produkowanych w tym studiu. Pierwszy spektakl wystawionym na deskach teatru autorstwa И. Бэна nosił tytuł „W dawnych czasach”. Teatr wystawiał takie utwory jak „Car Maksimilian” Aleksieja Remizova, „Sen nocy letniej” Wiliama Szekspira, „Eros i Psyche” Jerzego Żuławskiego oraz „Bachantki” Eurypidesa. Pod koniec 1920 roku, teatr wystawił dramat „Razgrom” Borisa Ławrieniowa oraz „Pierwszą konną” Wsiewołoda Wiszniewskiego. Podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej w 1941 roku teatr
pracował w Samarze, a w latach 1943-1944 w Oriechowo-Zujewo. Do Witebska teatr powrócił w październiku 1944 roku. W tym samym roku teatr został nazwany imieniem Jakuba Kolasa. W 1946 roku za spektakl „Nesterka” Witalij Wolski otrzymał Nagrodę Stalina. Od 1964 roku teatr działa w budynku przy placu Tysiąclecia w Witebsku. Gmach wybudował architekt А. Максимов i И. Рыскина w 1958 roku. W 1977 roku placówka otrzymała statut teatru akademickiego, a w 2001 roku państwowego. Główną elewację zdobi portyk z doryckimi kolumnami i trójkątnym przyczółkiem. Boczne elewacje są ozdobione boniowaniem i pilastrami. Tylna fasada posiada czterokolumnowy portyk. Teatr posiada trójpiętrowe audytorium z parterem i dwoma balkonami, które może pomieścić 758 widzów. Z lewej strony teatru widoczny jest ratusz w Witebsku.
Z prawej i lewej strony budynku cyfrowe oznaczenie nominału. Na górze waloru w ramce giloszowej tekst „БІЛЕТ НАЦЫЯНАЛЬНАГА БАНКА РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ”. W prawym górnym rogu skrót „НБРБ”. Pod budynkiem napis „ДЗЕСЯЦЬ ТЫСЯЧ РУБЛЁЎ”. Rok emisji „2000” zamieszczono w prawym dolnym rogu w rozecie giloszowej. Druk w kolorze bordowym i granatowym - wklęsłodruk. Poddruk offsetowy niebieski, różowy, pomarańczowy i fioletowy.
|
Rewers:
W centrum Letni Amfiteatr w Witebsku. Na początku XX wieku na miejscu amfiteatru był cyrk Lerri, który był częstym elementem obrazów Jehudy Pena, który był nauczycielem Marc'a Chagalla. Obecnie amfiteatr stanowi główną salę koncertową organizowanego od 1992 roku międzynarodowego festiwalu sztuki „Słowiański Bazar”. Jest on jednym z oddziałów Państwowego Ośrodka „Centrum Kultury w Witebsku”. Budynek wykonany według projektu architekt В. Бабашкина został oddany do użytku w 1988 roku. Pierwszy koncert odbył się w przeddzień I Ogólnozwiązkowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Witebsku. Powierzchnia dwukondygnacyjnej sceny koncertowej wynosiła 430 m2, dzięki czemu amfiteatr mógł pomieścić 5000 widzów. Nie wliczając pozostałych urządzeń oświetleniowych wizjer był wyposażony w 200 projektorów. W 2006 roku powstał projekt modernizacji przewidujący zwiększenie liczby miejsc do 6200 oraz budowę dachu nad amfiteatrem. W 2007 roku pod kierownictwem Aleksandra Zafataeva
przeprowadzono prace rekonstrukcyjne. W wyniku przebudowy powstały nowe punkty widokowe dla widzów, dodano dwa duże ekrany, wygodne garderoby dla artystów, biura dla personelu technicznego oraz zakupiono na specjalne zamówienie sprzęt nagłaśniający i oświetleniowy pochodzący do wiodących firm z Niemiec, Francji, Włoch i USA. Całość jest podzielona na 10 sektorów i może pomieścić 6247 widzów. Na scenie regularnie są organizowane koncerty różnych gwiazd muzyki pop, a także miejskie uroczystości takie jak Dzień Wiedzy, Dzień Zwycięstwa.
W lewym górnym napis „ДЗЕСЯЦЬ ТЫСЯЧ РУБЛЁЎ”. Na dole waloru w centrum liczbowe oznaczenie nominału „10000”. Druk offsetowy w kolorze bordowym i granatowym. Poddruk offestowy niebieski, złoty, fioletowy, różowy.
|
W obiegu:
|
od 15 marca 2011 do 1 stycznia 2017 (banknot można wymieniać do 1 stycznia 2022 roku)
|
Drukarnia:
|
Московская печатная фабиика Гознак „GONZAK”, Moskwa
|
Klauzula:
|
Падробка білетаў Нацыянальнагa Банка Рэспублікі Беларусь праследуецца па закону |
Zabezpieczenia:
|
Do zabezpieczeń można zaliczyć:
▸ mikrodruki stalorytowe i offsetowe - na awersie powtarzający się tekst „НБРБ” (dolna krawędź giloszowego pasa na górze waloru) oraz liczba „10000” (górna krawędź giloszowego pasa na dole waloru), na rewersie powtarzający się tekst „НБРБ” (dolna krawędź giloszowego pasa na górze waloru) oraz liczba „10000” (górna krawędź giloszowego pasa na dole waloru), tekst „Віцебск2001” (wypełnienie chmur znajdujących się na amfiteatrem);
▸ tło antykseryczne;
▸ nitka zabezpieczająca - powtarzający się napis „НБРБ” oraz jego odbicie lustrzane (banknoty wydrukowane do 2011 roku) lub okienkowa polimerowa nitka metalizowana (banknot wydrukowany po 2011 roku);
▸ recto-verso - elementy ozdobnej grafiki widocznej na awersie z prawej strony budynku pod rozetą giloszową z liczbowym oznaczeniem nominału wydrukowane po obu stronach banknotu, uzupełniają się pod światło, tworząc całość;
▸ efekt kątowy - na awersie z prawej strony budynku widoczny w zależności od kąta patrzenia tekst „РБ” (Рэспубліка Беларусь) w układzie pionowym;
▸ farba metalizowana - na awersie owal z cyfrowym oznaczeniem nominału w pobliżu górnego marginesu, chmury nad mostem i budynkami oraz ozdobne elementy w pobliżu lewego marginesu w kolorze srebrnym;
▸ oznaczenie dla niewidomych - na awersie w lewym dolnym rogu cztery równoległe do siebie prostokąty i kropka o wypukłych brzegach;
▸ zabezpieczenia widoczne w świetle podczerwonym - na awersie widoczne elementy wykonane srebrną farbą metaliczną, lewa połowa rozety giloszowej z cyfrowym oznaczeniem nominału w lewym górnym rogu wraz z fragmentem pasa giloszowego, oznaczenie dla niewidomych, fragment pasa giloszowego na dole waloru z lewej strony, rozeta giloszowa z oznaczeniem roku w prawym dolnym rogu oraz fragment pasa giloszowego w prawym górnym rogu, na rewersie seria wraz z numeracją z lewej strony na dole, nitka zabezpieczająca
(widoczna tylko w banknotach zmodyfikowany); na górze waloru pas giloszowy z tekstem „ДЗЕСЯЦЬ ТЫСЯЧ РУБЛЁЎ”, w centrum wizerunek amfiteatru, na dole pas giloszowy z cyfrowym oznaczeniem nominału „10000”;
▸ zabezpieczenia widoczne w świetle ultrafioletowym - włókna zabezpieczające zatopione w masie papierowej w kolorze czerwonym i niebieskim, na awersie elementy wykonane srebrną farbą metaliczną w kolorze zielonym, na rewersie cyfrowe oznaczenie nominału w kolorze żółtym oraz seria i numeracja w prawym górnym rogu w kolorze czerwonym.
|
Uwagi:
|
W 2011 roku na Białorusi przeprowadzono modyfikację serii banknotów będących w obiegu. Szata graficzna i kolorystyka banknotu pozostała bez zmian. Zmodyfikowano jedynie nitkę zabezpieczającą, wprowadzając polimerową metalizowaną nitkę okienkową. |