10 rubli 2000 - Białoruś
| Nominał: | 10 rubli |
| Data emisji: | 2000 |
| Seria i numer: | МА 0103250 (banknot wydrukowany w 2004 roku) |
| Wymiar: | 110 mm x 60 mm |
| Znak wodny: | Na całej powierzchnia jasna plecionka. |
Awers: Z prawej strony zamieszczono wizerunek starego budynku Narodowej Biblioteki Białorusi. Na początku XX wieku wśród powojennych zgliszczy powstała Białoruska Socjalistyczna Republika Radziecka. Jednym z problemów, z jakimi borykała się Białoruś, był brak biblioteki narodowej. Na jesieni 1921 roku otwarto Bibliotekę Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego wspierającą badania naukowe i edukację w państwie. W tym samym czasie Ludowy Komisariat Edukacji przygotował projekt powołania centralnej biblioteki mogącej gromadzić krajowy księgozbiór. W listopadzie 1921 roku podpisano dekret o Akademickim Centrum Edukacji i Białoruskiej Państwowej Bibliotece Centralnej. Trudna sytuacja geopolityczna i brak dużych bibliotek sprawił, że ten plan nie był możliwy do wykonania. Postanowiono zbudować jedną placówkę służącą nauce i narodowi. 15 września 1922 roku Rada Komisarzy Ludowych BSRR przyjęła rozporządzenie w sprawie ustanowienia Białoruskiej Państwowej Biblioteki Uniwersyteckiej. Choć należała ona do
Białoruskiego Uniwersytetu Państwowego, pełniła funkcję biblioteki centralnej. Pierwsza siedziba Biblioteki mieściła się na ulicy Zakharyevskaya. Jako dyrektora wybrano absolwenta Sorbony Josepha Simanovsky.Lata 20 uważane są za drugi białoruski Renesans. W tym okresie powstał nowoczesny język białoruski oraz nastąpił rozwój nauki i edukacji. Biblioteka gromadziła dokumenty dotyczące dziedzictwa narodowego. Powołano Białoruską Izbę Książki. Zdefiniowana w maju 1926 roku Karta Biblioteki określała główne zadania placówki, do których należało zbieranie pisanych i drukowanych dokumentów, klasyfikacja i bibliograficzne przetwarzanie materiałów. Pod koniec lat 20 roku zaczęło brakować miejsca na nowe zbiory. W 1929 roku Rada Komisarzy Ludowych BSRR podjęła decyzję o budowie nowej siedziby biblioteki na ulicy Krasnoarmeyskaya. Wybrano projekt białoruskiego architekta G. Ławrowa łączący funkcjonalność i wyrazistość budynku. Otwarcie nowego budynku miało miejsce w 1932. Rok otwarcia nie był przypadkowy, gdyż przypadał w 10 rocznicę powołania do życia Biblioteki. Do tego czasu zbiory Biblioteki osiągnęły 1 milion egzemplarzy. Dzięki tym osiągnięciom patronem placówki został Lenin i przemianowano ja w Bibliotekę Narodową i Instytut Bibliograficzny BSRR. W ciągu kilku lat powstało kilka oddziałów Biblioteki: w Witebsku (1929), Mohylewie (1935), Gomelu (1933). W 1930 roku w ZSRR nasiliła się kontrola nad społeczeństwem - powstał totalitarny reżim. Biblioteki Państwowe zostały uznane za środek ideologicznego przekazu. 
W 1923 roku na zalecenie Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Białorusi w bibliotece powstało biuro socjalizmu naukowego, gdzie była przetrzymywana kolekcja literatury marksistowskiej. W 1934 roku powstał specjalny depozyt książek przeznaczony do „walki z nadużyciami książek jako ideologiczną bronią w walce klasowej”. Biblioteki nie ominęły represje polityczne. Po artykule R. Frolova w gazecie „Zvezda” z dnia 14 września 1937 roku pod tytułem „Kto stoi na czele Biblioteki Państwowej” został zdymisjowany J. Simanovsky. W 1941 roku zbiory biblioteczne wyniosła 2 miliony egzemplarzy, a liczba użytkowników wzrosła do 15 tys.
Podczas II wojny światowej 83% zbiorów zostało zniszczone. Kiedy Mińsk został wyzwolony z rąk hitlerowców, w zbiorach pozostało 320 000 sztuk druków. Odzyskanie straconych zbirów rozpoczęto się już w czasie wojny. Przywrócenie zbiorów Biblioteki było realizowane we współpracy z bibliotekami innych republik radzieckich, które przekazały Bibliotece około 900 000 książek i czasopism dotyczących Białorusi i białoruskiej historii i kultury. Poza tym podpisano traktaty na duplikaty wydawnictw z Biblioteki Państwowej ZSRR, Biblioteki Akademii Nauk Podstawowych, Biblioteki Literatury zagranicznej ZSRR. Simanovsky zaproponował rządowi przywrócenie zniszczonych zbiorów kosztem Wrocławia, Gdańska i Królewca, ale propozycja ta została odrzucona. Część zaginionych książek armia radziecka odnalazła w Pradze i Królewcu. Większość książek została odkryta na stacji kolejowej w polskiej miejscowości Racibórz. Było tam około 600 000 książek, w tym dzieła Franciszka Skaryna i L. Komarnitsky'ego gotowe do transportu do Niemiec. Wszystkie książki wysłano do Mińska, gdzie jak głosi przekaz, z dworca zostały przetransportowane do Biblioteki przy pomocy „żywego łańcuch”, który stanowili ludzie przekazujący sobie z rąk do rąk książki.  Biblioteka otworzył swoje podwoje dla użytkowników w listopadzie 1944 roku, gdy II wojna światowa nie była jeszcze skończona.
Po wojnie 4 września 1950 roku wydano dekret definiujący zadania biblioteki: obsługa kredytów międzybibliotecznych; praca naukowa, metodologiczna i bibliograficzna. Z roku na rok Biblioteka rozszerzała swoją działalność i obowiązki. Wywarła ona głęboki wpływ na białoruskie społeczeństwo, gospodarkę, naukę i kulturę. Głównym jej zadaniem było opracowanie uniwersalnego zbioru stanowiącego narodową kronikę. W 1956 roku stała się jedną z bibliotek depozytowych ONZ. W 1976 roku biblioteka została Białoruskim Republikańskim Centrum Kultury i Sztuki. W bibliotece powstał dział naukowy kultury i sztuki. Rozpoczęło wydawanie publikacji na temat kultury: „Kroniki Życia Kulturalnego BSRR”, „Informacje dotyczące zagadnień kultury i sztuki”. Państwowa Biblioteka rozpoczęła studia wyższe bibliotekarstwa w BSRR. Już w 1923 roku Józef Simanovsky opracowany plan szkoleń bibliotecznych, ale Ludowy Komisariat Edukacji BSRR nie zatwierdził tej propozycji. Pomysł ten został zrealizowany dopiero w 1930 roku. W 1934 roku w Bibliotece został zorganizowany dwuletni kurs biblioteczny oraz studium podyplomowe. Po II wojnie światowej w Instytucie Pedagogicznym został zorganizowany dział biblioteczny kierowany przez Józefa Simanovsky. W 1972 roku Biblioteka Narodowa Białorusi obchodził swoje 50-lecie. Z tej okazji placówka została nagrodzona Orderem Czerwonego Sztandaru Pracy. Ze względu na wzrost księgozbioru i liczby pracowników potrzebna była wolna przestrzeń. W latach 1958-1962 na ulicy Kirova wybudowano dodatkowe pomieszczenia, gdzie znajdował się depozyt książki. Powiększające się zbiory wymagały budowy nowej placówki. W 1989 roku Rada Ministrów BSRR zorganizowała konkurs na najlepszy projekt architektoniczny nowego budynku biblioteki. Projekt architektów M.K. Vinogrdova i V.V. Kramarenki wygrał konkurs. Architekci opracowali oryginalną kompozycję, która dzisiaj jest znana jako „białoruski diament”. 
W 1991 roku ogłoszono powstanie Republiki Białorusi. W 1992 Biblioteka BSRR im. Lenina została przemianowana w Narodową Bibliotekę Białorusi. Biblioteka musiała stawić czoła nowym wyzwaniom spowodowanym przez reorganizację ustroju, nowe warunki gospodarcze i globalny postęp technologiczny. Rozwój społeczeństwa informacyjnego oraz nowoczesnych technologii i automatyzacji działań nie ominął NBB. Już w 1989 roku Biblioteka rozpoczęła opracowywanie i wdrażanie automatycznego systemu informacji bibliotecznej. W 1993 roku rozpoczęto rozwój własnych elektronicznych zasobów informacyjnych w tym katalogu elektronicznego oraz bazy danych zawierającej tekst, grafiki. Malejąca przestrzeń na nowe zasoby, przyczyniła się do ogłoszenia przez prezydenta Białorusi 7 marca 2002 ustawy o budowie nowej siedziby NBB. Budowa nowej siedziby Narodowej Biblioteki Białorusi było znaczącym wydarzeniem życia kulturalnego i społecznego. Podczas ceremonii otwarcia w dniu 16 czerwca 2006 roku,
Prezydent Republiki Białorusi Aleksander Łukaszenko powiedział: „Biblioteka Narodowa Białorusi jest ucieleśnieniem siły i pomyślności naszej Ojczyzny, kreatywności i energii narodu białoruskiego”. Dzięki wsparciu rządu Biblioteka realizuje swoje główne zadanie - przechowania białoruskiej narodowej pamięci.
Druk w kolorze fioletowym i bordowy. Poddruk fioletowy, niebieski i zielony.
| |
| Rewers: | W centrum w rozecie giloszowej oznaczenie cyfrowe nominału. Druk w kolorze fioletowym. Poddruk zielony i niebieski. |
| W obiegu: | od 1 stycznia 2000 do 1 marca 2013 (banknot można było wymieniać do 31 marca 2014 roku) |
| Drukarnia: | Московская печатная фабиика Гознак „GONZAK”, Moskwa |
| Klauzula: | Падробка білетаў Нацыянальнагa Банка Рэспублікі Беларусь праследуецца па закону |
| Zabezpieczenia: |
Do zabezpieczeń można zaliczyć: ▸ mikrodruki - na rewersie powtarzające się napisy „РеспубликаБеларусь” (pas stanowiący tło w dolnej części waloru); ▸ tło antykseryczne na rewersie: ▸ zabezpieczenia widoczne w świetle podczerwonym - na awersie widoczny wizerunek budynku Narodowej Biblioteki Białorusi i prawa strona ozdobnego pasa na dole waloru; ▸ zabezpieczenia widoczne w świetle ultrafioletowym - włókna zabezpieczające zatopione w masie papierowej w kolorze czerwonym, na rewersie lewa i prawa seria wraz z numeracją w kolorze czerwonym, cyfrowe oznaczenie w centrum w kolorze zielonym. |
| Uwagi: | W 2000 roku przeprowadzono na Białorusi denominację w proporcji 1000:1. Mimo że od 2006 roku zmieniono siedzibę Narodowej Biblioteki Białorusi, to walor pozostał prawnym środkiem płatniczym do 2013 roku. |
Do opisu banknotu wykorzystano informacje z strony internetowej Narodowej Biblioteki Białorusi www.nlb.by
© 2013-2019 Wszelkie prawa zastrzeżone
Created by Jaro
Created by Jaro