5000 bolivarów - Wenezuela
| Nominał: | 5000 bolivarów |
| Data emisji: | 3 luty 2011 |
| Seria i numer: | A08318032 |
| Wymiar: | 156 mm x 69 mm |
| Znak wodny: | Wielotonowy, w niezadrukowanym polu wizerunek portretu Maríi Luisy Cáceres Díaz de Arismendi. Dodatkowo został umieszczony znak filigranowy w postaci cyfrowego oznaczenia nominału. |
Awers:
Z prawej strony umieszczono portret Maríi Luisy Cáceres Díaz de Arismendi wykonany na podstawie portretu autorstwa Emilio Jacinto Mauri. Urodziła się w 1799 roku w Caracas. Jej rodzice zaliczali się do bogatych Kreolów. Czytania i pisania nauczył ją ojciec, który był wybitnym historykiem i nauczycielem łaciny. Miłość do ojczyzny od najmłodszych lat wpajali jej rodzice. W wyniku zajęcia Hiszpanii przez Napoleona i osadzeniu na tronie jego brata Józefa wybuchła wojna o niepodległość Hiszpanii. Wenezuelczycy widząc swoją szansę na uzależnienie się od kolonizatorów, wzniecili kilka powstań, na których czele staną między innymi Francisco Miranda. Niepodległość Wenezueli została proklamowana w 1811 rok. W wyniku ogromnego trzęsienia ziemi w 1812 roku Caracas zostało zniszczone, a pierwsza Republika upadała. 24 grudnia 1813 roku Luisa spotkała się z generałem Juanem Baptistą Arismendi, który był pod ogromnym wrażeniem wyglądu i inteligencji młodej kobiety. Ojciec dziewczyny podczas wizyty u przyjaciela w gminie
Ocumare został zaatakowany i zabity w 1814 roku z rąk żołnierzy dowodzonych przez
rojalistę Francisco Rosete. Z pomocą obleganym powstańcom ruszył Juan Bautista Arismendi. Do wyprawy dołączył brat Luisy Felix, który podczas akcji został pojmany i rozstrzelany kilka dni później. W wyniku ofensywy rojalisty José Tomása Bovesa wojska zwolenników odłączenia się od Hiszpanii musiały się wycofać z Plaza de Caracas. Operacją wycofania armii dowodził sam Simón Bolívar. Luisa wraz z rodziną postanowiła osiedlić się na Wyspie Margarita. W trakcie podróży zmarły 4 ciotki Luisy. Na wyspę dotarła wraz i matką i bratem, gdzie bezpieczeństwo zapewnił im Arismendi. Zorganizował on rodzinie Cáceres żywność i zakwaterowanie. W 1814 roku w Asunción piętnastoletnia Luisa poślubiła generała Arismendi. Rok później generał został mianowany tymczasowym gubernatorem Wyspy Małgorzaty. Niedługo potem na wyspie wylądowały wojska hiszpańskie pod dowództwem Pablo Morliny. We wrześniu Hiszpanie nakazali schwytać Arismendiego. Luisa ukryła się w górach Copey, jednak w grudniu została
pojmana przez wojska rojalistów. Hiszpanie w zamian za poddanie się Arismendiego oferowali wypuszczenie Luisy. Początkowo została zamknięta w majątku rodu Amnes. Dzień później przeniesiono ją do lochu w Fortecy Santa Rosa w Asunción, gdzie była molestowana i poniżana przez Hiszpanów. Otrzymywała bardzo mało jedzenia, w wyniku czego była niedożywiona. Kapelan więzienny widząc niedolę dziewczyny, postanowił jej pomóc. Przemycał dla niej jedzenie i przyczynił się umieszczenia w jej celi lampy naftowej. W 1816 roku urodziła córkę, która jednak wkrótce zmarła. Z czasem przeniesiono ją do twierdzy Pampatar skąd trafiła do La Guairy. W 1816 roku została wysłana do Hiszpanii, gdzie poddawana była torturą mającym zmusić ją do wyparcia się republikańskich poglądów. Następnie była więziona w zamku św. Karola Boromeusza w wenezuelskiej prowincji Pampatar skąd została wysłana z powrotem do La Guairy. Po pewnym czasie osadzono ją w Zakonie Niepokalanego Poczęcia w Caracas. W wyniku zwycięstw
odnoszonych przez jej męża na
Margaricie i generała Jose Antonio Paeza w stanie Apure Luisa została przewieziona do hiszpańskiego portu w Kadyksie. Podczas podróży morskiej do Europy statek zaatakowali piraci. Po opanowaniu statku pasażerów porzucili na Wyspie Świętej Marii znajdującym się w archipelagu Azorów. Po pewnym czasie dotarła do Cadiz. Jej sprawą zajął się inspektor sił zbrojnych rejonu Andaluzja. Nie popierał on bestialskich rządów hiszpańskich w Ameryce. Zapewnił Luisie opiekę zdrowotną i pensję. Mimo kilkakrotnych namów do wyrzeczenia się poparcia dla rewolucjonistów nigdy nie odrzuciła swoich poglądów. Dzięki pomocy Francisco Carabana oraz Anglika Mr Tottern zdołała uciec z niewoli na pokładzie fregaty do Stanów Zjednoczonych. Zobowiązała się do pokrycia wszystkich kosztów ucieczki przez swego męża. 3 maja 1818 dotarła do Filadelfii, gdzie schronienie znalazła w domu wenezuelskiego patrioty Lino Clemente'go, który wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. Arismendi wysłał po swoją żonę pułkownika Luisa Rieuxa,
żeby zabrał ją na Margaritę, gdzie dotarła 26 lipca 1818 roku. Rok później na mocy rezolucji uchwalonej przez konsula Indii Luisa dostała prawo do wyboru miejsca zamieszkania, gdzie będzie chciała. Osiedliła się w Caracas. Zmarła w 1866 roku. Do końca swych dni wspierała ruchy niepodległościowe w Wenezueli.
Detalem, który znalazł się w szacie graficznej banknotu, jest kwiat orchidei. Orchidea „Cattleya mossiae” od 23 maja 1951 roku posiada status kwiat narodowego Wenezueli. Nazwa tej rośliny została nadana na cześć angielskiego pasjonata ogrodnictwa Williama Cattley, który w 1818 roku jako pierwszy uprawiał cebulki tego kwiatu wysłane mu z Brazylii przez Williama Swainsonroka, który rok wcześniej odkrył ten gatunek w naturalnych warunkach. Po raz pierwszy gatunek tego storczyka zauważono w 1839 roku na północy Wenezueli w pobliżu Cordillera de la Costa. Wśród mieszkańców tego południowoamerykańskiego państwa nazywany jest „Kwiatem majowym (Floro de Mayo)”, ponieważ w XIX wieku mieszkańcy Wenezueli ozdabiali nim krzyż z okazji majowego święta związanego z kultem krzyża Chrystusowego. Druk w kolorze brązowym i zielonym - wklęsłodruk. Poddruk offsetowy zielony, słomkowy i lawendowy. | |
Rewers:
W centralnej części zamieszczono grafikę prezentującą dwa żółwie szylkretowe. Obecnie gatunek ten uważany jest za bliski wymarcia. Od swoich krewnych odróżnia się długim zakrzywionym dziobem. W przeciwieństwie do innych gatunków upodobał sobie płytkie laguny i rafy koralowe. Wyróżnia się dwie populacje: atlantycką i indopacyficzną. Populacja atlantycka zajmuje obszar prawie całego Atlantyku od Zatoki Meksykańskiej do południowej Afryki. W Wenezueli tego gada można spotkać w pobliżu archipelagu Los Roques i wyspy La Blanquilla. Populacja indopacyficzna występuje na całym obszarze Indopacyfiku, głównie wzdłuż wschodniego wybrzeża Afryki oraz wokół Madagaskaru. Dorosły osobnik może mieć około 1,3 metra długości i ważyć około 80 kg. Karapaks żółwia w świetle słonecznym mieni się przeźroczystymi kolorami. Każda kończyna jest zakończona dwoma pazurami. Karapaks żółwia szylkretowego składa się z 24 tarczek kostnych zachodzących jedna na drugą, tworząc zwarty pancerz.
Jako jeden z nielicznych przedstawicieli fauny żywi się gąbkami zawierającymi krzemionkę. Poza tym nie pogardzi drobnymi rybami, mięczakami i meduzami. Mięso tego gatunku może być
toksyczne ze względu na jadowite parzydełkowce, którymi gad się odżywia. Samice po kopulacji z samcem wychodzą nocą na brzeg, gdzie wykopują otwór w piasku, który pełni funkcję gniazda. Samica po zniesieniu około 100 jajek zakopuje je w piasku i wraca do morza. Żółwie wylęgają się po około 60 dniach. Młode nie przekraczają 2,5 centymetrów długości i ważą do 24 gramów. Zaraz po wykluciu się z jaj kierują się instynktownie do morza. W naturalnym środowisku mogą dożyć nawet pięćdziesięciu lat. Głównym zagrożeniem dla tego gada są nielegalne połowy w celu pozyskania mięsa i szylkretu wykorzystywanego do produkcji wielu ozdób. Mięso tego żółwia jest niezmiernie cenione w Azji a szczególnie w Japonii.
Tło wypełnia widok góry Macanao znajdującej się na półwyspie Macanao położonym w zachodniej części wyspy Małgorzaty. Zaprezentowana góra znajduje się w Parku Narodowym Laguna de La Restinga utworzonym w 1974 roku. Zachodnie wybrzeże jest skaliste i posiada liczne klify. Na terenie parku o powierzchni liczącej ponad 18000 hektarów możemy podziwiać namorzyny i kanały ulokowane między nimi. Płytkie laguny nie głębsze niż 2,4 metra zamieszkują mieczniki, sardynki i lucjany. Do korzeni namorzynów przyczepiają się ostrygi. W płytkich wodach pokarmu szukają flamingi, pelikany, czaple niebieskie, czaple zielone, kusacze czerwononogie. Park łącznie zamieszkuje około 100 gatunków ptaków w tym endemiczne papugi Aratinga acuticaudata oraz papugi Amazona barbadensis. Na lądzie możemy spotkać trzy endemiczne gatunki: wąż nitkowaty Leptotyphlops Albifrons, jeleń Biało Ogoniasty oraz królik florydzki. Na plażach jaja w piasku składają cztery gatunki żółwi morskich: żółw skórzasty, żółw szylkretowy, żółw zielony i żółw Karetta.
Ten mało znany zakątek wyspy charakteryzuje się rajskimi plażami, bajecznymi lagunami i lasami mangrowymi.
Na lewym i prawym marginesie umieszczono fragmenty muszli, które przypominają, że Margarita nazywana jest perłą Karaibów. Jedna z historii mówi, że wyspa swą nazwę zawdzięcza słowu Margarita, które z łaciny jest tłumaczone, jako „perła”. Druga z hipotez wskazuje na związek nazwy wyspy z postacią Małgorzaty Habsburg. Za czasów konkwistadorów Hiszpanie wyławiali tutaj do 370 kilogramów pereł miesięcznie, dzięki czemu miejscowe wybrzeże zyskało miano „Costa de las Perlas”, czyli „Wybrzeże Pereł”. Na każdy kroku można napotkać się na stoiska z perłami, jednak należy uważać na nieuczciwych sprzedawców oferujących podróbki. Najpewniejszą metodą weryfikacji perły jest obserwacja jej zachowania się w obecności płomienia ognia - prawdziwej perle ogień nic nie zrobi w przeciwieństwie do plastikowych imitacji topiących się w wysokich temperaturach. 
Z lewej strony banknotu dominuje herb Wenezueli zatwierdzony w 2006 roku. Tarcza herbowa została podzielona na trzy pola w kolorach flagi narodowej. W lewym górnym polu snopek z koliście rozłożonymi kłosami pszenicy symbolizuje jedność 23 stanów Wenezueli. W prawym górnym polu miecz, szabla i trzy lance połączone wieńcem laurowym z dwiema flagami (nawiązanie do zakończonych sukcesem walk niepodległościowych). W dolnym polu zaprezentowano dzikiego konia w biegu symbolizującego wolność i niepodległość. Nad tarczą widnieją dwa rogi obfitości będące symbolem bogactwa. Z lewej strony tarczy znajduje się gałązka oliwna, a z prawej liść palmowy. Na dole wewnątrz wstęgi w barwach narodowych znajduje się napis: „19 de Abril de 1810
Independencia, 20 de Febrero de 1859 Federación, República Bolivariana de Venezuela” (19 kwietnia 1810 Niepodległość, 20 lutego 1859 Federacja, Boliwariańska Republika Wenezueli). Druk brązowy, zielony i oliwkowy. Poddruk offsetowy zielony, miętowy i lazurowy.
| |
| Podpis: |
Presidente BCV: Nelson Merentes Primer VicePresidente BCV: José Khan |
| W obiegu: | od 16 stycznia 2017 |
| Drukarnia: | Nazwa drukarni jest oznaczona jako Casa de la Moneda de Venezuela, jednak ten banknot był drukowany w wielu zagranicznych i krajowych drukarniach. Seria A wedlug niepotwierdzonych źródeł była wydrukowana przez De La Rue Currency. |
| Zabezpieczenia: |
Do zabezpieczeń można zaliczyć: ▸ metalizowana okienkowa nitka holograficzna - nitka składa się z dwóch przeplatających się nawzajem pasów, wraz ze zmianą kąta patrzenia pas z negatywowym tekstem „BCV 5000” zmienia kolor z czerwonego na zielony, drugi pas wykonany z elementu holograficznego w kolorze złotym wraz ze zmianą kąta obserwacji daje efekt kinetyczny (przegrupowanie elementów graficznych), na rewersie w świetle odbitym widzimy umieszczony wertykalnie tekst „BCV 5000”; ▸ mikrodruki - na awersie powtarzający się tekst „BCV” (wypełnienie gwiazdy stanowiącej element recto-verso), „BCV50000” (wypełnienie wyodrębnionych pól w pobliżu elementu recto-verso, napisu „República Bolivariana de Venezuela” oraz portretu), „BANCOCENTRALDEVENEZUELA” (pojedyncza linijka pod portretem), na rewersie „BANCOCENTRALDEVENEZUELA” (pole w pobliżu cyfrowego oznaczenia w prawym dolnym rogu); ▸ recto-verso - fragmenty gwiazdy i żółwia, uzupełniają się pod światło tworząc całość; ▸ efekt kątowy - na awersie banknotu w zależności od kąta patrzenia pod portretem Maríi Luisy Cáceres Díaz de Arismend w wyodrębnionym polu tekst „BCV”; ▸ farba zmienna optycznie - na awersie banknotu cyfrowe oznaczenie nominału „5000” w pobliżu znaku wodnego w zależności od kąta patrzenia zmienia kolor z zielonego na magneta; ▸ oznaczenie dla niewidomych - na awersie z lewej strony portretu kreska i cztery kropki o wypukłych brzegach; ▸ zabezpieczenia widoczne w świetle podczerwonym - na awersie widoczna seria i numeracja w pobliżu elementu recto-verso, cyfrowe oznaczenie nominału „5000” w pobliżu znaku wodnego oraz nitka zabezpieczająca, na rewersie widoczny herb Wenezueli z lewej strony, w prawym dolnym rogu prawa część napisu „5000 CINCO MIL BOLÍVARES” oraz znajdująca się w pobliżu nazwa drukarni; ▸ zabezpieczenia widoczne w świetle ultrafioletowym - włókna zabezpieczające zatopione w masie papierowej w kolorze czerwonym, niebieskim, żółtym, różowym, na awersie element recto verso i fragmenty tła wraz z mikrotekstem w kolorze jasnoniebieskim i zielonożółtym, seria i numeracja w pobliżu portretu w kolorze żółtym, na rewersie fragmenty tła przylegające do wyodrębnionych pól z lewej i prawej strony waloru wraz z cyframi „5000” w kolorze jasnoniebieskim i jasnozielonym. Ciekawe zabezpieczenie zostało wykorzystane przy prezentacji połówki muszli. Gdy złapiemy za prawy i lewy margines rewersu i połączymy ich krawędzie poprzez zawinięcie ich do tyłu, to fragmenty z obu stron idealnie do siebie pasują, w wyniku czego widzimy całą połowę muszli. |
| Uwagi: | Przewidywany nakład tej serii to 90 000 000 sztuk. |
| Ciekawostki: | W wyniku złej sytuacji gospodarczej i galopującej inflacji wynoszącej w 2015 roku około 180%, a prognozowanej przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy w 2016 roku na 700% rząd Wenezueli był zmuszony do wprowadzenia do obiegu pieniędzy papierowych o większym nominale. Zaprezentowany walor jest wzorowany na banknocie o nominale 20 bolivarów z emisji rozpoczętej w 2007 roku. |
