100000 bolivarów - Wenezuela
| Nominał: | 100000 bolivarów |
| Data emisji: | 7 września 2017 |
| Seria i numer: | A22881888 |
| Wymiar: | 156 mm x 69 mm |
| Znak wodny: | Wielotonowy, w niezadrukowanym polu wizerunek Simóna Bolívara. Dodatkowo został umieszczony znak filigranowy w postaci cyfrowego oznaczenia nominału. |
Awers:
Z prawej strony umieszczono portret Simóna Bolívara wykonany na podstawie portretu zatytułowanego „El Libertador” namalowanego w 1860 roku przez artystę posługującego się pseudonimem AITA (Rita Matilde de La Peñuela). Obraz namalowany farbą olejną na płótnie o wymiarach 107 x 69 centymetrów obecnie można podziwiać w zbiorach Banku Centralnego Wenezueli. Simón Bolívar urodził się w 1783 roku w San Jacinto Plaza de Caracas. Kiedy miał dwa lata jego ojciec Juan Vicente Bolívar y Ponte-Andrade zmarł na gruźlicę. W 1792 roku zmarła jego matka María de la Concepción Palacios y Blanco, w wyniku czego opiekę nad nim objął wujek Carlos Palacios y Blanco, który postanowił wysłać młodego Simóna na nauki do Simóna Rodrígueza. Mając przed oczyma perspektywę życia z nauczycielem, przyszły rewolucjonista uciekł z domu wuja i schronił się u swojej siostry Marí, gdzie został zamknięty w areszcie tymczasowym do
momentu rozstrzygnięcia sporu przez sąd. Po obradach sąd oddał opiekę nad młodzieńcem z powrotem wujkowi Carlosowi. Bolívar natychmiast został usunięty siłą z domu siostry i przeniesiony do skromnego domu Rodrígueza, gdzie musiał zamieszkać z innymi dziećmi. Podczas pobytu u swojego
nowego wychowawcy kilkakrotnie uciekał. W wyniku wyjazdu Rodrígueza do Europy Bolívar został przeniesiony do Akademii Matematyki. W wieku 15 lat wysłano go do Hiszpanii, aby kontynuował studia. W 1800 roku ożenił się z Maríą Teresą Rodríguez del Toro y Alayza. Nowożeńcy wyjechali do Caracas. W 1803 roku María zmarła. Młody Bolívar pogrążony w żalu rozpoczął liczne podróże, aby zapomnieć o bólu przeszywającym jego serce. Śmierć żony okazała się punktem zwrotnym w jego życiu. Najpierw udał się do Paryża gdzie spotkał dawnego nauczyciela - Simóna Rodrígueza. Razem udali się do Włoch, gdzie widzieli koronację Napoleona Bonaparte na króla Włoch w Mediolanie. 15 sierpnia 1805 roku na Wzgórzu Awentyńskim Bolívar złożył uroczystą przysięgę, w której obiecał uwolnić kolonie amerykańskie spod ucisku hiszpańskiego. W wyniku zajęcia Hiszpanii przez Napoleona i osadzeniu na tronie jego brata Józefa wybuchła wojna o niepodległość Hiszpanii.
Wenezuelczycy widząc swoją szansę na uzależnienie się od kolonizatorów, wzniecili kilka powstań, na których czele staną między innymi Francisco Miranda.
Bolívar udał się do Wenezueli w połowie 1807 roku. Społeczeństwo podzieliło się na dwa obozy: część chciała pełnej niepodległości Wenezueli, a część popierała obalonego króla Hiszpanii. Bolívar w randze pułkownika wraz z Andrésem Bello i Luisem Lópezem Mendezem udał się z misją dyplomatyczną do Londynu w celu uzyskania poparcia Anglików. Chcieli oni zapewnień wyspiarzy, że nie będą interweniowali podczas rewolucji w Wenezueli. Stanowisko brytyjskie było znane od początku - nie mogli oni bezpośrednio dać Wenezueli wsparcia politycznego, gdyż razem z Hiszpanami walczyli z Francuzami. W Anglii spotkali Francisco de Mirande, którego namówili do powrotu do kraju. Niepodległość Wenezueli stała się faktem w 1811 roku. W wyniku ogromnego trzęsienia ziemi w 1812 roku Caracas zostało zniszczone, a pierwsza Republika upadała. Miranda,
widząc przewagę wrogich wojska, postanowił podpisać zawieszenie broni z Hiszpanami. W tej sytuacji Bolívar uznał go za zdrajcę i uniemożliwił mu ucieczkę z kraju, a następnie wydał go Hiszpanom. Fakt ten uznano za złamanie
warunków pokoju. Bolívar jako jeden z przywódców rebelii został wydalony z Wenezueli i osadzony przez Hiszpanów na wyspie Curaçao. Po kilku miesiącach udał się do Cartageny w Nowej Grenadzie, gdzie chciał objąć ruchem wyzwoleńczym wszystkie prowincje, starając uzyskać poparcie wszystkich warstw społecznych, także niewolników. W tym okresie w mieście toczyła się wojna domowa, a zwolennicy republiki byli podzieleni na wiele niewspółpracujących z sobą grup. Za swój główny cel El Libertador obrał zespolenie tych grup. Od władz miasta udało mu się otrzymać pod władzę garnizon składający się z 70 żołnierzy. Pierwszym zadaniem Bolívara było podporządkowanie francuskiego awanturnika, Pierre'a Labatuta. Wbrew rozkazom zainicjował kampanię przeciwko rojalistom, zajmując między innymi Teneryfę i Puerto Real de Ocaña. Dzięki licznym zwycięstwo jego sława i armia rosła. Pułkownik Manuel del Castillo będąc pod wrażeniem jego osiągnięć, poprosił go o pomoc w zatrzymaniu rojalistów.
Aby to zrobić, Bolívar musiał uzyskać zgodę rządu Cartageny na interwencję na terytorium Zjednoczonych Prowincji Wenezueli. Po dotarciu do granicy Wenezueli 28 lutego 1813 roku w bitwie pod Cúcuta pokonał siły hiszpańskie. Podczas kampanii nie napotkał na większy opór wroga. Miasto Merida zajął bez walki, gdyż rojaliści uciekli. Do większych walk doszło w Taguanes między Tucupido i Walencją. Siły hiszpańskie zostały pokonane, a kapitulacja została podpisana w La Victoria. 6 sierpnia 1813 roku Bolívar triumfalnie wjechał do Caracas - ponownie została proklamowana niepodległość Wenezueli. W wyniku rebelii zorganizowanej na początku 1814 przez hiszpańskiego kapitana Jose Bovesa druga republika przestała istnieć, a Bolívar udał się do Cartageny. W 1815 roku na pokładzie statku La Decouverte przybył do brzegów Jamajki. Na wyspie opublikował plan wyzwolenia całej Ameryki Południowej znany, jako „List z Jamajki”. W wyniku prób zamachu na jego życie w grudniu udał
się na Haiti.
Po długich rozmyślaniach zrozumiał, że Hiszpanie mogą zostać pokonani przez scentralizowany rząd. Ponownie z niewielką armią wylądował u wybrzeży Wenezueli. W wyniku kłótni między dowódcami siły republikańskie nie osiągnęły większych sukcesów. W lipcu 1817 roku podczas drugiej kampanii zdobył Agnosturę. W 1817 roku Bolívar ogłosił się Najwyższym Naczelnikiem. Na zdobytych terenach powstańcy utworzyli trzecią Republikę Wenezueli, a na prezydenta w 1819 roku wybrano Bolívar. Zgodnie z planem wyzwolenia całej Ameryki Południowej powstańcy na zdobytych ziemiach organizowali wojsko, żeby wyzwolić Nową Granadę z rąk Hiszpanów. Bolívar wraz z rosnącą armią podążał wyzwoleńczym szlakiem, uwalniając spod jarzma Hiszpanów kolejne kraje: Wenezuelę, Kolumbię, Ekwador i Peru. Przełomowa okazała się rozegrana 7 sierpnia 1819 roku bitwa pod Boyaca podczas której rewolucjoniści odnieśli spektakularne zwycięstwo. Na kongresie w Angosturze w 1819 roku utworzono Wielką Kolumbię, w której skład
wchodziła Wenezuela, Kolumbia, Panama i Ekwador. Od 1821 roku stanowisko
prezydenta nowo powstałej federacji państw sprawował sam Bolívar.
Od samego początku nie potrafił poradzić sobie z odbudową zrujnowanych miast i rolnictwa na opustoszonych regionach. Jednym z większych problemów była wszechobecna anarchia i samowola władz. Trudności w sprawowaniu państwem pchnęły Bolívara w kierunku rządów dyktatorskich. W 1828 roku miał miejsce nieudany zamach na jego życie. Podejrzanych o zamach oddano pod sąd wojskowy. W wyniku rosnącego niezadowolenia z władzy w 1930 roku miał miejsce nieudany pucz i kolejny zamach na życie Bolívar w następstwie, czego przekazał urząd prezydenta na rzecz generała Domingo Caycedo. Tego samego roku od Wielkiej Kolumbii odłączyła się Wenezuela, Ekwador i Kolumbia z Panamą. Schorowany próbował jeszcze zjednoczyć wszystkie kraje Ameryki Południowej, lecz nie udało mu się to. W atmosferze oskarżeń o działanie na rzecz cudzoziemców odmówił przyjęcia należnej mu renty. Chory na gruźlicę zmarł w osamotnieniu w grudniu 1830 roku. W tle widnieją
liście laurowe przypominające o zwycięstwach odniesionych przez El Libertadora.
Z lewej strony portretu można zaobserwować fragment stylizowanego miecza Simóna Bolívara nazywanego „Mieczem Peru”. Jest on jednym z mitycznych przedmiotów, który nawiązuje do momentów chwały i niezależności Wenezueli. Jest on symbolem walki i rewolucji. Po pokonaniu Hiszpanów w bitwie pod Ayacucho 9 grudnia 1824 roku nastąpiło ostateczne zakończenie kolonialnego panowania Europejczyków w Ameryce Południowej. W podzięce ludności peruwiańskiej za odzyskanie niepodległości miecz przekazał Bolívarowi w Limie w 1825 roku pułkownik Salazar. Został on wykonany z 18 karatowego złota przez Chungapoma w Limie pod kierownictwem C. Freyre. Zdobią go diamenty oraz inicjały rewolucjonisty. Głowicę stanowi popiersie Geniusza Wolności na głowie, którego jest czapka frygijska ozdobiona wieńcem laurowym wykonanym z 155 diamentów. Rękojeść składa się z dwóch ściętych ostrosłupów wykonanych z czystego złota. Na górnym ostrosłupie na
jednej ze ścian widnieje wytłoczony herb Peru i wieniec laurowy wysadzany 30 diamentami. Z drugiej strony umieszczono wytłoczone trofeum z broni otoczone dwoma rogami obfitości i wieniec laurowy wysadzany 30 diamentami. Na dolnym ostrosłupie na jednej ze ścian widzimy napis „El Perú a su Libertador” otoczony diamentami. Na węższych bokach ostrosłupów są zaprezentowane gałązki palmowe. Poniżej jelca przedstawiono tarczę z rzeźbami dwóch Indian ozdobioną z obu stron dwoma pasami z liści laurowych. Łuk rączki od góry wieńczy smok z rubinowymi oczami. Na jednej ze stron ostrza wykonanego ze stali damasceńskiej jest napis „SIMON BOLIVAR” / „UNION Y LIBERTAD” / „Ano 1825”, na drugiej stronie „Libertador de Colombia y Perú” / „Chungapoma me fecit en Lima”. Miecz ten stanowi obecnie jeden z najpiękniej zdobionych przedmiotów tego typu na świecie. Druk stalowy i ciemny niebieski - wklęsłodruk.
Poddruk offsetowy żółty, niebieski i oliwkowy. | |
Rewers:
W centralnej części zamieszczono grafikę prezentującą czyżyka czerwonego, który jest uważany za jednego z najbardziej zagrożonych wyginięciem ptaka Wenezueli. Pochodzi on z Wenezueli i Kolumbii. Jeszcze w XX wieku można było go spotkać w całej północnej Wenezueli. Obecnie obszar jego występowania w tym kraju uległ znacznemu pomniejszeniu i ogranicza się do niewielkich obszarów w stanach Miranda, Lara, Anzoátegui, Falcón, Guárico. W 2003 roku niespodziewanie odkryto w Gujanie populację tego ptaka oddaloną 1000 kilometrów od jakiejkolwiek innej znanej populacji. Ptaki te można spotkać na skrajach lasów oraz na łąkach z drzewami i krzewami. Samica w zrobionym na drzewie gnieździe z traw znosi zielono-białe jajka, które sama wysiaduje. Ptak ten osiąga długość ciała do 10 centymetrów. Samiec ma głowę, lotki i sterówki w kolorze czerwonym. Reszta piór pokrywowych jest koloru czerwonego. Samica ma szare policzki i podgardle. Posiada szarawe boki z rdzawym nalotem. Reszta ciała ma
kolorystykę podobną do samca. Przedstawiciele obu płci tego gatunku śpiewają, przy czym samica ciszej. Żywią się głównie nasionami. Są bardzo towarzyskie. Dzięki odkryciu, że potomstwo samca czyżyka i samicy kanarka ma przepiękne czerwone ubarwienie, były masowo kupowane w Europie, co mogło przyczynić się do wyginięcia tego gatunku. Wprowadzenie restrykcyjnego zakazu wywozu czyżyka z Wenezueli w dużym stopniu przyczyniło się do przetrwania tego gatunku.
Za czyżyka wyłania się góra nazywana przez rdzennych mieszkańców doliny Guaraira Repano. Leży ona w Parku Narodowym El Ávila. Według legend w czasach prekolumbijskich góry tej nie było i z Caracas można było spoglądać na morze. Pewnego dnia ludzie rozgniewali boginię morza, która postanowiła zabić wszystkich śmiertelników, wywołując ogromną falę. Ludzie w obliczu zagrożenia uklękli, błagając boginię o przebaczenie. Ich modlitwy zostały wysłuchane i bogini zamieniła falę w górę. Parku swoją nazwę zawdzięcza gubernatorowi Geronimo de Ávila, który był właścicielem kilku stad w górach. Sam park powstał w 1958 roku w celu zachowania terenów zielonych w pobliżu Caracas. Leży on wzdłuż zalesionej górzystej okolicy między Morzem Karaibskim a dolinami Caracas, Guatire, Guarenas i Barlovento. Pełni on funkcję puców pobliskich miast. Powierzchnia parku wynosi 81 800 hektarów. Najwyższym szczyt Pico Naiguatá znajduje się na wysokości 2 765 metrów nad poziomem morza. Do 300 metrów n.p.m. dominuje między innymi jadłoszyn baziowaty. Pomiędzy 800-1500 metrów n.p.m. znajdują się zimozielone lasy z charakterystycznym gęstym podszyciem. Powyżej 2200 metrów n.p.m. możemy spotkać storczyki, palmy, bromeliowate i obrazkowate, wśród których wiele to endemiczne gatunki. Wśród nich można spotkać mydleńcowate, zaczerniowate, marzanowate, mirtowate, paprocie drzewiaste i palmy (Ceroxylon ceriferum). Na części obszaru parku występują sawanny porośnięte Melinisem minutiflora, Arthrostylidium venezuelae, Oyedaea verbesinoides i Espeletia neriifolia. Najwyższe szczyty upodobały sobie krzewy Castilleja fissifolia i Libanothamnus nerufolius. Fauna parku jest bardzo zróżnicowana. Wśród ssaków występują dydelfy, nietoperze, mazama ruda, pancerniki, oceloty, wiewiórki. Park zamieszkuje 36 gatunków kolibrów oraz endemiczna modrowronka zielona, bentewi wielki oraz kacyk plamoskrzydły. Najliczniej wśród gadów występują węże (grzechotnik straszliwy), kameleony i iguany. 
Na lewym i prawym marginesie umieszczono fragmenty głowicy miecza Simóna Bolívara nazywanego „Mieczem Peru” przedstawiające „Geniusza Wolności”. Postać geniusza i czapka frygijska na jego głowie zostały zaczerpnięte z Francji, gdzie symbolizują wolność i niepodległość.
Z lewej strony banknotu dominuje herb Wenezueli zatwierdzony w 2006 roku. Tarcza herbowa została podzielona na trzy pola w kolorach flagi narodowej. W lewym górnym polu snopek z koliście rozłożonymi kłosami pszenicy symbolizuje jedność 23 stanów Wenezueli. W prawym górnym polu miecz, szabla i trzy lance połączone wieńcem laurowym z dwiema flagami (nawiązanie do zakończonych sukcesem walk niepodległościowych). W dolnym polu zaprezentowano dzikiego konia w biegu symbolizującego wolność i niepodległość. Nad tarczą widnieją dwa rogi obfitości będące symbolem bogactwa. Z lewej strony tarczy znajduje się gałązka oliwna, a z prawej liść palmowy. Na dole wewnątrz wstęgi w barwach narodowych znajduje się napis: „19 de Abril de 1810
Independencia, 20 de Febrero de 1859 Federación, República Bolivariana de Venezuela” (19 kwietnia 1810 Niepodległość, 20 lutego 1859 Federacja, Boliwariańska Republika Wenezueli). Druk brązowy i stalowy, poddruk żółty i jasno niebieski.
| |
| Podpis: |
Presidente BCV: Ricardo Sanguino Primer VicePresidente BCV: Sohail Hernández |
| W obiegu: | od 2 listopada 2017 |
| Drukarnia: | Nazwa drukarni jest oznaczona jako Casa de la Moneda de Venezuela, jednak ten banknot był drukowany w wielu zagranicznych i krajowych drukarniach. |
| Zabezpieczenia: |
Do zabezpieczeń można zaliczyć: ▸ metalizowana okienkowa nitka holograficzna - powyżej portretu nitka o szerokości 3 mm z powtarzającym się widocznym pod światło negatywowym mikrotekstem „BCV 100” oraz jego lustrzanym odbiciem, dodatkowo w zależności od kąta patrzenia na nitce można zaobserwować wizerunek godła Wenezueli lub prostokąty z napisem „BCV” mieniące się barwami tęczy; ▸ magnetyczna nitka zabezpieczająca - zatopiona w masie papierniczej powyżej efektu kątowego nitka o szerokości 0,8 mm o własnościach magnetycznych; ▸ mikrodruki - na awersie powtarzający się tekst „BCV” (wypełnienie gwiazdy stanowiącej element recto-verso), „BCV100” (wypełnienie wyodrębnionego pola w pobliżu elementu recto-verso oraz pola w pobliżu napisu „República Bolivariana de Venezuela”), „BANCOCENTRALDEVENEZUELA” (pojedyncza linijka pod portretem), na rewersie „BANCOCENTRALDEVENEZUELA” (pole w pobliżu liczbowego oznaczenia w prawym dolnym rogu); ▸ recto-verso - fragmenty gwiazdy i czyżyka, uzupełniają się pod światło tworząc całość; ▸ efekt kątowy - na awersie banknotu w zależności od kąta patrzenia pod portretem Simóna Bolívara w wyodrębnionym polu widoczna liczba „100”; ▸ farba zmienna optycznie - na awersie banknotu cyfrowe oznaczenie nominału „100” w pobliżu znaku wodnego w zależności od kąta patrzenia zmienia kolor ze złotego na zielony; ▸ oznaczenie dla niewidomych - na awersie z lewej strony portretu dwie kropki o wypukłych brzegach; ▸ zabezpieczenia widoczne w świetle podczerwonym - na awersie widoczna seria i numeracja w pobliżu elementu recto-verso, cyfrowe oznaczenie nominału „100” w pobliżu znaku wodnego, nitka zabezpieczająca oraz wyodrębnione pole z efektem kątowym, na rewersie widoczny herb Wenezueli z lewej strony, w prawym dolnym rogu liczba „100” oraz znajdująca się w pobliżu nazwa drukarni; ▸ zabezpieczenia widoczne w świetle ultrafioletowym - włókna zabezpieczające zatopione w masie papierowej w kolorze czerwonym, niebieskim, żółtym, różowym, na awersie powtarzający się tekst „100” na nitce zabezpieczającej w kolorze żółtym, element recto verso i fragmenty tła wraz z mikrotekstem w kolorze zielonożółtym, seria i numeracja w pobliżu portretu w kolorze pomarańczowym, data emisji, podpisy władz banku oraz słowne oznaczenie nominału nad portretem w kolorze miodowym, na rewersie fragmenty tła przylegające do wyodrębnionych pól z lewej i prawej strony waloru, nitka zabezpieczająca oraz zakrzywione linie w pobliżu pary ptaków w kolorze zielonożółtym, cyfrowe oznaczenie nominału „CIEN MIL BOLIVARES” w kolorze miodowym. Ciekawe zabezpieczenie zostało wykorzystane przy prezentacji fragmentu miecza Simóna Bolívara nazywanego „Mieczem Peru”. Gdy złapiemy za prawy i lewy margines rewersu i połączymy ich krawędzie poprzez zawinięcie ich do tyłu, to fragmenty z obu stron idealnie do siebie pasują, w wyniku czego widzimy głowicę miecza. |
| Uwagi: | Przewidywany nakład tej serii to 42 750 000 sztuk. |
| Ciekawostki: | W wyniku złej sytuacji gospodarczej i galopującej inflacji wynoszącej w 2015 roku około 180%, a prognozowanej przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy w 2016 roku na 700% rząd Wenezueli był zmuszony do wprowadzenia do obiegu pieniędzy papierowych o większym nominale. Zaprezentowany walor jest wzorowany na banknocie o nominale 100 (emisja rozpoczęta w 2007) i 20000 bolivarów (emisja 2016). Zmianie uległa kolorystyka i zabezpieczenia, a nominał został zapisany w formie cyfrowo-literowej (100 mil). |
Do opisu banknotu wykorzystano informacje z strony internetowej https://es.wikipedia.org/wiki/Simón_Bolívar, en.wikipedia.org/wiki/Red_siskin, es.wikipedia.org/wiki/Parque_nacional_El_%C3%81vila